بازاریابی عصبی یا نورومارکتینگ (Neuromarketing) حوزهای جدید از مطالعات تجاری و کسب و کار میباشد که با سه مفهوم بازاریابی، تحقیقات بازاریابی و تصویربرداری از مغز در ارتباط است تا بازاریابان به کمک آن بتوانند درک بهتری از رفتار مصرف کنندگان داشته باشند. نورومارکتینگ از اصول و تکنیکهای علمی برای درک و تحلیل رفتار مصرف کنندگان استفاده میکند تا از طریق آنها بتواند به راحتی مشتریان احتمالی را با یک برند همراه سازد و آنها را نسبت به خرید ترغیب نماید.
بازاریابی عصبی درواقع تلاش میکند تا یک دکمه جادویی خرید را در مغز مصرف کنندگان قرار دهد و برای انجام این کار نیز از مفاهیم و تکنیکهای علوم شناختی، علوم عصبی و روانشناسی به عنوان ابزارهای اصلی خود استفاده میکند.
هدف اصلی بازاریابی عصبی، فاصله گرفتن از روشهای سنتی بازاریابی و تبلیغات است تا با اتخاد رویکردهای نوین بتواند به درک عمیقتر و شناخت دقیقتری از مغز و رفتار مصرفکنندگان دست پیدا کند. از طریق این شناخت عمیق، بازاریابان میتوانند درک بهتری از نیازها، خواستهها، ترجیحات و تصمیمهای مصرفکنندگان پیدا کنند و به دنبال آن نیز طراحی تبلیغات، طراحی بسته بندی محصولات، نحوه قیمت گذاری و استراتژیهای بازاریابی خود را بهبود بخشند. در ادامه این مطلب مفهوم دقیقتر بازاریابی عصبی را مورد بررسی قرار میدهیم و شما را با کاربرد و مزایای این روش طلایی و منحصر به فرد نیز آشنا خواهیم کرد، با آرمکده همراه باشید.
بازاریابی عصبی چیست؟
بازاریابی عصبی یک علم نوظهور و در حال توسعه است که مزایای قابل توجهی در حوزه بازاریابی و تبلیغات داشته و استفاده صحیح و اصولی از آن به بازاریابان کمک میکند تا استراتژیهای مبتنی بر شناخت عمیق مصرف کنندگان را اجرا کرده و به طور موثرتری به اهداف خود دست پیدا کنند.
اما تعریف دقیق بازاریابی عصبی چیست؟ بازاریابی عصبی یا نورومارکتینگ، مطالعه چگونگی واکنش مغز افراد به تبلیغات و سایر پیام های مرتبط با یک برند است که با نظارت علمی بر فعالیت امواج مغزی، ردیابی چشم و حتی واکنشهای پوست انجام میشود. تکنیکهای بازاریابی عصبی با هدف پیش بینی رفتار و تصمیم مصرف کننده و همچنین تغییر رفتار مصرف کننده مورد استفاده قرار میگیرند.
بازاریابی عصبی به منظور درک عملکرد مشتریان و رفتار آنها در مواجهه با تبلیغات، محصولات، خدمات و برندها از روشها و تکنیکهایی همچون نوروساینس، تصویربرداری مغزی، اندازه گیری واکنشهای فیزیولوژیکی (مانند تغییرات ضربان قلب و فشار خون) و سایر ابزارهای پیشرفته بهره میبرد. بازاریابان از سیگنالهای عصبی و سایر سیگنالهای فیزیولوژیکی در جهت بدست آوردن بینش عمیق درباره انگیزهها، ترجیحات، فرآیندهای تصمیم گیری مشتریان، پیش بینی نحوه عملکرد یک محصول، خدمات یا کمپینهای بازاریابی خاص استفاده میکنند.
بیشتر بخوانید: بازاریابی برند چیست؟
کاربرد بازاریابی عصبی
کاربردهای بازاریابی عصبی در زمینههای مختلفی همچون بهبود کیفیت ارتباطات، جستجوی تقسیم بندیهای رفتاری جدید برای مصرف کنندگان، ایجاد برندهای حسی، بازاریابی حسی در خرده فروشی و بهبود کارایی نیروی فروش، به طور قابل توجهی در حال رشد و پیشرفت است. با این حال برخی از مهمترین کاربردهای بازاریابی عصبی شامل موارد زیر است:
تحلیل ترجیحات مشتریان
تحلیل ترجیحات، نیازها و خواستههای مشتریان به عنوان مهمترین کاربرد بازاریابی عصبی شناخته میشود. با استفاده از بازاریابی عصبی میتوانید به طور دقیق ترجیحات و نیازهای مشتریان خود را درک کرده و محصولات و خدماتتان را بر اساس آنها و در راستای پاسخگویی به نیازهای آنان طراحی نمایید.
بازاریابان میتوانند با مطالعه واکنشهای عصبی و فیزیولوژیکی مشتریان نسبت به تبلیغات و محصولات، به راحتی دریابند که کدام ویژگیها و عناصر دارای بیشترین تاثیر بر ترجیحات و تمایلات مشتریان هستند.
بهبود تجربه مشتریان
بهبود تجربه مشتریان یکی دیگر از کاربردهای مهم و اصلی نورومارکتینگ است که نقش حائز اهمیتی را در افزایش میزان فروش یک برند ایفا میکند. با تحلیل دادههای عصب شناسی مرتبط با تجربه مشتری، میتوانید راهکار لازم جهت بهبود و ارتقای سطح کیفی برقراری ارتباط با مشتری و فرآیندهای خدمات مشتری را شناسایی کرده و آنها را اجرا کنید.
این تحلیلها شامل مطالعه واکنشهای مغزی و فیزیولوژیکی مشتریان در هنگام تعامل با محصولات، وب سایت، برندها و خدمات است تا با بهبود آنها در نهایت، سطح رضایت مشتریان از محصولات و خدمات یک برند افزایش پیدا کند.
بهینه سازی تبلیغات و رسانهها
بهبود میزان بهره وری و اثربخشی تبلیغات و رسانهها نیز دیگر کاربرد بازاریابی عصبی است که به دیده شدن بهتر کسب و کار شما کمک بسیاری میکند. با تحلیل واکنشهای عصبی مشتریان به تبلیغات، میتوانید مدل تبلیغات، نوع محتوا، طراحی بصری و ارتباطات بازاریابی خود را بهبود بخشید.
تحلیلهای بازاریابی عصبی در تبلیغات شامل بررسی واکنشهای مغزی، بررسی میزان توجه و بازخورد مشتریان به تبلیغات و همچنین ارزیابی تاثیر تبلیغات در تصمیم خرید مشتریان است.
بهبود طراحی بسته بندی محصولات
طراحی بسته بندی جذاب و منحصر به فرد محصولات، تاثیرات چشمگیر و قابل توجهی بر تصمیم خرید مشتریان دارد. با استفاده از تکنیکهای بازاریابی عصبی میتوانید به طور دقیق واکنشهای عصبی و شناختی مشتریان نسبت به بسته بندی محصولات خود را بررسی کرده و اقدامات لازم در جهت بهبود طراحی بسته بندی و نحوه عرضه محصولات خود به بازار را انجام دهید.
بیشتر بخوانید: انواع استراتژی برندینگ
آزمایش محصولات جدید
با استفاده از تکنیکهای عصبشناسی، میتوانید نوع پاسخ و واکنش مغزی مشتریان به محصولات و خدمات جدید خود را مورد بررسی قرار دهید. این تحلیل به بهبود کیفیت و افزایش فروش محصولات جدید شما کمک بسیاری خواهد کرد.
پیش بینی رفتار مشتریان
با تحلیل دادههای عصب شناسی به سادگی میتوانید الگوهای رفتاری و تصمیم گیری مشتریان را پیش بینی کنید. این اطلاعات امکان تحلیل الگوهای مغزی و فیزیولوژیکی، تجزیه و تحلیل دادههای رفتاری و پیش بینی رفتارهای خرید مشتریان در آینده را برای شما فراهم خواهند کرد.
ارزیابی تاثیر تجربه برند
بازاریابی عصبی همچنین میتواند در ارزیابی تاثیر تجربه برند بر مشتریان نیز مفید واقع شود. با بررسی واکنشهای عصبی و شناختی مشتریان به عناصر مرتبط با برند همچون لوگو، رنگ سازمانی، تبلیغات و تعاملات بازاریابی میتوانید ارزش و شناخت برند خود را ارزیابی کرده و نقاط ضعف و قوتتان را شناسایی نمایید.
مزایای بازاریابی عصبی
بازاریابی عصبی دارای مزایای بسیاری است که آن را به روشی پرطرفدار و محبوب در میان بازاریابان و صاحبان مشاغل مختلف تبدیل کرده است. نورومارکتینگ در صورت اجرای صحیح و اصولی میتواند موجب رشد و پیشرفت کسب و کارها شود و آنها را به طور کلی از رقبا متمایز سازد. از مهمترین مزایای بازاریابی عصبی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
دقت بالا در تحلیل رفتار مشتریان
با استفاده از تکنیکهای بازاریابی عصبی میتوانید به طور دقیقتر و عمیقتر، واکنشهای مغزی و فیزیولوژیکی مشتریان خود را تحلیل و درک کنید. این اطلاعات به شما کمک میکنند تا درک بهتری از عوامل موثر بر تصمیم گیری مشتریان داشته باشید و استراتژیهای بازاریابی خود را بر اساس آنها طراحی و اجرا نمایید.
افزایش وفاداری مشتریان
افزایش وفاداری مشتریان یکی دیگر از برجستهترین مزایای بازاریابی عصبی است که با استفاده از آن در درجه اول میتوانید اقدامات و تغییرات لازم در جهت بهبود تجربه مشتریان و در نهایت افزایش میزان وفاداری آنها را انجام دهید. با تحلیل واکنشهای عصبی و شناختی مشتریان نسبت به محصولات، خدمات و تجربه خرید آنها و همچنین نقاط ضعف و قوت شما به راحتی مشخص میشوند که در نظر داشتن آنها منجر به ارتقای رضایت مشتریان، افزایش وفاداری و تکرار خرید آنان خواهد شد.
ارائه پیشنهادهای سفارشی و هدفمند
با تحلیل دادههای عصب شناسی مشتریان میتوانید الگوهای رفتاری و ترجیحات آنها را به طور دقیقتر شناسایی کنید. این اطلاعات کلیدی به شما کمک میکنند تا محصولات و خدمات با کیفیتتر و هدفمندتری را به مشتریان خود ارائه دهید که این اقدام در نهایت منجر به افزایش احتمال موفقیت در فروش و بهبود تجربه خرید مشتریان خواهد شد.
افزایش فروش
بازاریابی عصبی و افزایش فروش برندها، ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند و بسیاری از بازاریابان و محققان، افزایش میزان فروش را به عنوان مهمترین مزیت بازاریابی عصبی در نظر میگیرند که در واقع هدف اصلی و نهایی هر بازاریاب یا برند است. تمامی روشها و استراتژیهای بازاریابی سنتی و نوین همگی در تلاشاند تا از طریق تکنیکهای مختلف در درجه اول توجه و اعتماد و مشتریان را جلب کرده و آنها را نسبت به خرید اولیه و سپس انجام خریدهای مکرر ترغیب نمایند.
کلیه این فرآیندها نیز در نهایت منجر به افزایش میزان فروش شما خواهد شد که بازاریابی عصبی این کار را به بهترین نحو انجام میدهد و به راحتی مشتریان را با شما همراه و همدل میکند.
شناخت کامل و عمیق مشتریان
روشهای سنتی بازاریابی همچون ارائه پرسشنامه در جهت جمع آوری اطلاعات مشتریان و انجام تحقیقات درباره آنها تنها دادههای محدودی همچون جنسیت، سن، آدرس ایمیل و یا شماره تلفن همراه آنان را در اختیار شما قرار میدهد. اما روشهای تحلیل و ارزیابی بازاریابی عصبی، اطلاعات و دادههای پیشرفتهتر و جامعتری را درباره مشتریان به شما خواهد داد.
یکی دیگر از مهمترین مزایای بازاریابی عصبی این است که شما میتوانید حالات چهره، زبان بدن، حرکات چشم، واکنشهای ناخودآگاه و واکنشهای هورمونی پاسخ دهندگان را مشاهده کنید، طرز فکر و احساسات درونی افراد نسبت به برند خود را درک کرده و با انجام اقدامات مناسب، آنها را تغییر داده و یا بهبود بخشید. شما همچنین میتوانید با ایجاد برخی الگوهای خاص در درازمدت از رقبای خود پیشی گرفته و به طور موثر، مشتریان را به برند خود وفادار کنید.
تمامی این مزایای قابل توجه، میزان اهمیت و ارزشمندی بازاریابی عصبی را به ما نشان میدهند که به کمک آن و بینشهای عمیقی که درباره مصرف کنندگان در اختیارمان قرار میدهد، به راحتی میتوانیم کسب و کارمان را توسعه دهیم.
برندنیگ و بازاریابی عصبی
برندینگ و بازاریابی عصبی دو عنصر کلیدی در استراتژی بازاریابی شرکتها و سازمانها هستند که ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. ارتباط میان برندینگ و بازاریابی عصبی این است که هر دو بر مفاهیمی همچون تاثیرگذاری بر رفتار مشتریان و ایجاد ارتباط عمیق و عاطفی با آنها تمرکز میکنند.
برندینگ به مجموعهای از ویژگیهایی اشاره دارد که به یک محصول، خدمات یا برند نسبت داده میشود و هدف اصلی آن ساختن یک هویت قابل تشخیص و متمایز برای نام تجاری X است. برندینگ با استفاده از عناصری مانند نام تجاری مناسب، طراحی لوگو، ایجاد هویت بصری منحصر به فرد و ارزشهای سازمانی تلاش میکند تا تصویر ذهنی مطلوب و مثبتی از یک محصول یا برند را در ذهن مخاطبان هدف ایجاد نماید. برندینگ در واقع بر جنبههای ارتباط عاطفی و معنایی با مشتریان تاکید دارد و به آنها امکان میدهد تا با محصول یا برند موردنظر ارتباط شخصی برقرار کنند.
به طور خلاصه، برندینگ و بازاریابی عصبی دو الگوی استراتژیک هستند که هر کدام به نحوی با تاکید بر ارتباطات عاطفی، به ساخت و تقویت ارتباطات با مشتریان کمک کرده و از واکنشهای مغزی و عاطفی در تصمیم گیری مشتریان بهره برداری میکنند. بازاریابی عصبی به برندها کمک میکند تا ارتباطات خود را با مشتریان بهبود بخشند و از واکنشهای شناختی و عاطفی آنها در جهت ایجاد تصویر ذهنی مثبت از خود استفاده نمایند.
بیشتر بخوانید: تصویر برند چیست؟
نقش بازاریابی عصبی در تبلیغات
بازاریابی عصبی از طریق درک و شناخت عمیق رفتار مغز و واکنشهای عاطفی مشتریان، تبلیغات را بهبود میبخشد و قدرت تاثیرگذاری آنها بر مخاطبان هدف را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. بازاریابی عصبی پس از شناخت دقیق و عمیق مصرف کنندگان به شما کمک میکند تا محتوا و رویکردهای تبلیغاتی خود را به گونهای طراحی کنید تا با واکنشها و نیازهای مشتریان دارای بالاترین سطح هماهنگی باشد؛ بدین ترتیب میتوانید از طریق تبلیغات همسو با سلیقه و نیازهای مشتریان، محصولات و خدمات خود را به طور موثرتری به آنها معرفی نمایید.
بازاریابی عصبی از روشهایی همچون تصویربرداری مغزی و اندازه گیری واکنشهای فیزیولوژیک استفاده میکند تا تاثیر تبلیغات بر رفتار و تصمیم گیری مشتریان را بررسی نماید. این اطلاعات به شما کمک میکند تا نوع و محتوای تبلیغاتی خود را بر اساس نحوه تاثیرگذاری مغز و عواطف مشتریان بهینه سازی نمایید.
بازاریابی عصبی همچنین میتواند به شکلی هوشمندانه از عناصری مانند رنگ، ترکیب کلمات و تصاویر استفاده کند تا تبلیغات شما را جذابتر و تاثیرگذارتر سازد؛ زیرا پس از ارزیابی مغز و درک رفتار مشتریان، کاملا با سلیقه آنها آشنا شده و به خوبی میداند که با چه نوع محتوایی ارتباط عاطفی عمیقتری برقرار میکنند.
جمع بندی
بازاریابی عصبی یک رویکرد پربازده و هوشمندانه در حوزه بازاریابی است که با استفاده از شناخت عمیق رفتار، مغز و واکنشهای عاطفی مشتریان موجب بهبود استراتژیهای بازاریابی میشود. این رویکرد از تکنیک تصویربرداری مغزی و اندازه گیری واکنشهای فیزیولوژیک استفاده میکند تا به کمک آن بتوانید به طور موثرتر، محصولات و خدمات خود را به مشتریان معرفی کرده و آنها را با خود همراه سازید.