بسیاری از افراد گمان میکنند که برند سازی (برندینگ) و بازاریابی (مارکتینگ) دو مفهوم مشابه هستند و تفاوت عمدهای با یکدیگر ندارند و به همین دلیل اغلب آنها را به جای یکدیگر بکار میبرند. اما برندسازی و بازاریابی دو مفهوم کاملا مجزا هستند که اهداف خاص خود را دنبال میکنند و به نوعی مکمل یکدیگر در نظر گرفته میشوند. یک برند بدون بازاریابی قادر به جلب توجه مخاطبان هدف نخواهد بود و بازاریابی نیز بدون وجود یک برند قدرتمند، امکانپذیر نیست. بنابراین، اهمیت برند در بازارایابی و رشد یک کسب و کارها غیرقابل انکار است. برند در بازاریابی به عنوان یک ابزار بسیار حیاتی در نظر گرفته میشود که به کسب و کارها کمک میکند تا هویت و وجوه تمایز خود از رقبا را به خوبی بیان کرده و در ذهن مصرفکنندگان ثبت شوند. اهمیت برند در بازاریابی به دلیل تأثیر بسزایی که بر تصمیمگیری مشتریان دارد، از ابعاد گوناگون قابل بررسی است.
هیچ کسب و کاری دارای بودجه بازاریابی نامحدود و تمامنشدنی نیست، از این رو باید برنامهها و تلاشهای بازاریابی خود را به گونهای مدیریت کنید تا بتوانید از بودجه خود به بهترین شکل ممکن استفاده نمایید. برنامههای برندسازی به رشد بلند مدت شما در ترکیب با نتایج کوتاه مدت بستگی دارد. از این رو، تمامی کسب و کارها باید از اهمیت برندینگ در بازاریابی آگاه باشند تا بتوانند نام تجاری خود را به نامی ماندگار در ذهن مخاطبان هدف تبدیل نمایند. در ادامه این مطلب، شما را با تعریف برند و مارکتینگ آشنا کرده و دلایل اهمیت برند در بازاریابی را نیز به طور کامل مورد بررسی قرار خواهیم داد. با آرمکده همراه باشید.
بیشتر بخوانید: بازاریابی برند چیست؟
برند و برندسازی چیست؟
برند به معنای یک نام، نماد، علامت، طرح و یا هر ترکیبی از این عناصر است که به منظور شناسایی و تمایز یک محصول، خدمات یا کسب و کار از رقبا استفاده میشود. برند تنها یک نشان تجاری فیزیکی نیست، بلکه شامل ارزشها، تصورات و تجربیاتی است که مشتریان با آن ارتباط برقرار میکنند.
برندسازی (Branding) نیز شامل توسعه و پیادهسازی برخی ویژگیهای قابل شناسایی برای کسب و کارتان است تا مشتریان بتوانند خود را با کسب و کار شما مرتبط کنند. برندسازی قابلیت تشخیص محصولات و خدمات را در میان مصرف کنندگان افزایش میدهد و نوعی مزیت رقابت در بازار به شما ارائه میدهد. برندسازی برای انجام اقدامات بازاریابی بسیار ضروری و حیاتی است و به یک کسب و کار کمک میکند تا مشخص کند که مشتریان چگونه آن را بشناسند.
بازاریابی چیست؟
بازاریابی (Marketing) یک فرآیند گسترده و استراتژیک است که کسب و کارها از آن به منظور تبلیغات، فروش و ارتقاء محصولات یا خدمات خود بهره میبرند. این فرآیند به تحلیل بازار، شناخت مشتریان و تعیین نقاط قوت و ضعف رقبا متکی است. هدف اصلی بازاریابی، ایجاد ارتباطات مؤثر با مشتریان است تا در ابتدا نیازها و ترجیحات آنان را درک کند و سپس محصولات یا خدمات خود را به بهترین شکل ممکن به آنان ارائه دهد.
بازاریابی شامل تعیین اهداف، استراتژیها و ابزارهای مختلفی است که برای تبلیغات و فروش محصولات یک برند استفاده میشود. بازاریابی تاثیر مستقیمی بر نحوه تصمیمگیری مصرفکنندگان دارد و نقش حیاتی را در موفقیت یک کسب و کار ایفا میکند. با تغییرات محیط کسب و کار و پیشرفت تکنولوژی، اقدامات بازاریابی نیز بهروز شده و فعالیتهای آنلاین و دیجیتال نیز به آن اضافه شده است. از استراتژیهای بازاریابی مدرن میتوانیم به تبلیغات اینترنتی، رسانههای اجتماعی و محتوای دیجیتال اشاره کنیم که امکان ارتقاء حضور آنلاین برند و برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان را در اختیار کسب و کارها قرار میدهد.
تفاوت برندینگ و بازاریابی
همانطور که اشاره کردیم، برندسازی و بازاریابی دو مفهوم متمایز در دنیای کسب و کارند که هریک از آنها دارای اهداف و اقدامات گوناگونی هستند، اما نقش مهمی را در توسعه کسب و کارها ایفا میکنند. برندسازی به فرآیند ساخت، توسعه و حفظ هویت منحصر به فرد و متمایز برای یک محصول، خدمت یا شرکت اشاره دارد که شامل ایجاد آگاهی از برند و احساسات خاص در ذهن مشتریان است و به ترویج و ارتقاء ارزشها و ویژگیهای منحصر به فرد آن میپردازد.
از طرفی دیگر، بازاریابی یک مفهوم گستردهتر است که به تمامی فعالیتها و استراتژیهای مورد استفاده برای تبلیغ و فروش محصولات یا خدمات یک برند اشاره دارد. اقدامات بازاریابی بسیار فراتر از برندسازی است و شامل تحلیل بازار، برقراری ارتباط با مشتریان، تعیین استراتژیهای قیمتگذاری، تبلیغات، فروش و برنامههای تبلیغاتی مختلف است که به منظور افزایش میزان فروش محصولات انجام میشوند.
به طور خلاصه، برندسازی بیشتر بر جلب توجه و شناخت مشتریان و ایجاد هویت متمایز متمرکز است اما بازاریابی، فعالیتها و اقدامات متنوعتری را شامل میشود که تمامی آنها به منظور بهبود موقعیت یک کسب و کار در بازار، افزایش میزان فروش، جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان فعلی انجام میشوند.
دلایل اهمیت برند در بازاریابی
حال که با مفهوم دقیق برندسازی و بازاریابی آشنا شدید، سوالی که اکنون ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که برندینگ در بازاریابی چه اهمیتی دارد؟ یا برندسازی بدون بازاریابی چه دستاوردی دارد؟ بازاریابی مجموعه فعالیتهایی است که پیشنهادات شما را برای مشتریان بالقوه قابل مشاهده میکند، در حالی که برندسازی، محصولات و پیشنهادات شما را از رقبا متمایز میسازد. جهت حصول اطمینان از داشتن یک کسب وکار پر رونق و طولانی مدت، درک اینکه مشتریان چگونه برند شما را میشناسند، از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، برندسازی حرفهای و اصولی نه تنها به درک عمیق از برند کمک میکند، بلکه انجام اقدامات بازاریابی را نیز تسهیل خواهد کرد. از اصلیترین دلایل اهمیت برند در بازاریابی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
برندسازی رقابت را از بین میبرد
برندسازی تنها یک روش جهت بقای یک برند نیست. کسب و کارها در گذشته از روشهای بازاریابی صرفاً جهت عرضه و فروش محصولات و خدمات خود استفاده میکردند. اما امروزه مشتریان میخواهند ایده پنهان در پس محصولات را بدانند و به داستانهایی علاقه دارند که یک محصول را خاص و متمایز میسازند. داستانهای الهامبخش برند معمولا مورد توجه مشتریان قرار میگیرند و مشتریان نیز به دنبال آن هستند تا بخشی از تجربه کلی یک برند باشند. نام تجاری به کسب و کارها کمک میکند تا این فضا را در ذهن مشتریان خود بدست آورند.
به عنوان مثال، تسلا فقط خودرو نمی فروشد، بلکه برند خود را به عنوان ایدهای از آیندهای پایدار و بدون ایجاد آلایندگی به بازار عرضه میکند. برندسازی نیز در همین حال و هوا است و در واقع نقطه فروش منحصر به فردی است که یک برند را از برندهای دیگر متمایز میسازد و به کسب و کارها کمک میکند تا رقابت را از بین ببرند و خود را به طور کامل از رقبا متمایز سازند. برندهایی که به خوبی توسط مخاطبات درک شدهاند، رهبران بیبدیل در قلب خریداران خود هستند، بنابراین اقدامات بازاریابی آنها نیز بسیار اثربخشتر خواهد بود.
برندسازی شما را در سطح انسانی با مشتریان مرتبط میکند
بسیاری از مردم، از جمله طیف گستردهای از بازاریابان، بر این باورند که برندسازی در بازاریابی معادل جنبههای بصری و ویژگیهای یک شرکت مانند لوگوها، نمادها، علائم، بیلبوردها، بروشورها، آگهیها، سربرگها و رنگهای وبسایت است. با این حال، برندسازی فراتر از نمایش بصری است و به هویت بصری محدود نمیشود. برندینگ در واقع از طریق ترکیب هویت بصری با تجربیاتی که در سطح انسانی به عنوان یک برند ارائه میدهید، انجام خواهد شد.
برندسازی شامل ارزشهای شما به عنوان یک کسب و کار و همچنین احساساتی است که در مشتریان خود به وجود میآورید. برندینگ در این سطح، شما را به لحاظ احساسی با مشتریان درگیر میکند و به تلاشهای تجاری شما جنبه انسانی میبخشد که این امر تاثیر مستقیمی بر افزایش اثرگذاری اقدامات بازاریابیتان خواهد داشت.
برندسازی بر تصمیمات خرید مصرف کنندگان تأثیر میگذارد
تاثیرگذاری مثبت بر تصمیمگیری افراد به عنوان یکی از بارزترین دلایل اهمیت برند در بازاریابی شناخته میشود که به افزایش میزان فروش کسب و کارها کمک بسیاری میکند. نام تجاری بر نحوه درک افراد تأثیر میگذارد و باعث میشود تا مخاطبان نسبت به پیام برندها واکنش نشان دهند. برندسازی میتواند برای مخاطبان هدف، جذاب باشد و آنان را به محصولات و خدمات یک نام تجاری علاقهمند کند. برندسازی همچنین میتواند فرآیند تصمیمگیری مشتریان را تحت تأثیر قرار داده و یا تصمیم آنها را کاملاً تغییر دهد. زمانی که هویت برند شما به طور کامل در ذهن مخاطبان تثبیت شود، به راحتی برای آنان قابل تشخیص خواهد بود و به طور موثر و بدون تلاش، انتخابهای خرید آنها را به سمت شما هدایت میکند.
برندسازی موجب تقویت و بهبود نوآوری در محصولات میشود
حتی محصولات بسیار نوآورانه نیز برای بدست آوردن سهم بازار و جلب توجه مصرف کنندگان به اقدامات برندسازی و همچنین بازاریابی نیاز دارند. صرف مبالغ هنگفت جهت انجام فعالیتهای تحقیقاتی، طراحی و ایجاد محصولات یا خدمات برتر به تنهایی برای رشد و پیشرفت کسب و کارها کافی نیست. بدون برندسازی، هیچ آگاهی و دید عمومی در بازار از یک برند به وجود نخواهد آمد. خلق برند و برندسازی باعث افزایش آگاهی از برند شده و فرآیند بازاریابی محصولات و خدمات آن را تسهیل خواهد کرد. بنابراین، حتی نوآورانهترین محصولاتی که وارد بازار می شوند نیز برای بازاریابی موثر و حرفهای به برندسازی اصولی نیاز دارند تا در معرض دید مخاطبان هدف قرار گیرند.
برندسازی به مدیریت بحران برند کمک میکند
برندهای قوی دارای توانایی بالایی در مدیریت بحران و حفظ برند در شرایط دشوار هستند. مشتریان اعتماد و اتکای زیادی به برندهایی دارند که درک مثبتی در ذهن آنها ایجاد کردهاند. تلاشهای مداوم برای برندسازی، همراه با ارائه پیشنهادات استثنایی به برندها کمک میکند تا بتوانند در مواقع دشوار محکم بایستند، زیرا از مشتریان خود حمایت میکنند. به عنوان مثال، برند سامسونگ از بحران ترکیدن دستگاههای سامسونگ گلکسی نوت 7 جان سالم به در برد. این برند دارای سالها ارزش ویژه برند است که سهامداران و مشتریان خود را متقاعد کرد که حتی پس از بروز حوادث و بحران میتواند همچنان محبوب باقی بماند و محصولات جدید خود را بدون نگرانی بابت حمایت مصرف کنندگان به بازار عرضه کند. بنابراین، برندسازی حرفهای و البته محبوبیت برندها در مواقع بحران به کمک آنها میآیند و باعث میشود که فرآیند بازاریابی و فروش آنها تحت تاثیر بحرانهای زودگذر قرار نگیرد.
برندسازی موجب ایجاد درک کیفیت بالاتر در میان مشتریان میشود
برندسازی در بازاریابی، ارزش پیشنهادی برای محصولات و خدمات یک برند را افزایش میدهد و به کسب و کارها امکان میدهد تا قیمتهای بالاتری را برای محصولات خود در نظر بگیرند. در حوزه برندسازی، مصرف کنندگان بر اصالت و کیفیت بالای محصولات و خدمات تاکید دارند. با تغییر گرایش در رفتار مصرفکننده به سمت خرید محصولات مبتنی بر ارزشها، کسب و کارهایی که برندسازی را در اولویت قرار میدهند، به راحتی میتوانند خود را به عنوان برندهای با ارزش جلوه دهند و بدین ترتیب، اقدامات بازاریابی و فروش خود را به طور موثرتری انجام دهند.
برندسازی، برندها را قادر میسازد تا محصولات جدید خود را آسانتر بفروشند
کسب و کارها میتوانند از ارزش ویژه فعلی برند خود برای راهاندازی و بازاریابی محصولات استفاده کنند. شما میتوانید از هویت، اعتماد، شناخت و حسن نیتی که برندتان تاکنون ایجاد کرده است، برای عرضه محصولات جدید استفاده کنید. برندهایی که قبلاً اعتبار خود را تثبیت کردهاند، در جایگاهیابی و بازاریابی محصولات جدید خود به تلاش کمتری نیاز خواهند داشت. تمامی برندهای معتبر دنیا، محصولات خود را بدون ریسک و نگرانی بابت حمایت مصرف کنندگان، تولید و به بازار عرضه میکنند. این برندها به طور اثربخش و حرفهای از برتری برندشان جهت معرفی و تبلیغ سایر محصولات خود بهره میبرند.
برندسازی موجب افزایش نرخ بازگشت مشتریان میشود
زمانی که برند خود را به نقطه قابل تشخیصی در میان مخاطبان هدف برسانید، اقدامات بازاریابی شما بسیار موثرتر خواهند بود. برندسازی به حفظ مشتریان فعلی کمک بسیاری میکند، زیرا مشتریان را با برند و تلاشهای بازاریابی شما درگیر خواهد کرد. تجربه مثبت مشتری بر حفظ مشتری تأثیر میگذارد. اجرای موثر استراتژی برند به این معنا است که میتوانید تجربه و سفر مشتری خود را مدیریت کنید، آنها را مجذوب و درگیر نگه دارید؛ به طوری که بارها و بارها برای خرید از برند شما بازگردند. بنابراین، برندسازی تاثیر بسزایی بر کاهش اقدامات بازاریابی موردنیاز برای حفظ مشتریان فعلی خواهد داشت و به شما امکان میدهد تا بر جذب مشتریان جدید سرمایهگذاری کنید. برندهای موفق معمولاً سفر مشتری خود را به سمت تجربیات مثبت هدایت کرده و تضمین میکنند که مشتریان پس از اولین برخورد، مجددا وارد چرخه خرید خواهند شد.
برندسازی موجب بهبود ارزش ویژه برند میشود
ارزش ویژه برند به ارزشی اشاره دارد که یک شرکت از محصولی با نام قابل تشخیص در مقایسه با محصولی مشابه اما معمولی ایجاد میکند. کسب و کارها با انجام اقدامات بازاریابی میتوانند ارزش ویژه برند خود را افزایش دهند. بدون داشتن پایههای قوی برند مانند هویت و ارزش، استراتژیهای بازاریابی تجاری مانند تبلیغات و پیامرسانی، اثر به یاد ماندنی و قابل تشخیصی نخواهند داشت. این همان چیزی است که به عنوان ارزش ویژه مثبت برند شناخته میشود و توسط مشتریان وفاداری که برند را می شناسند و به آن اعتماد دارند نیز تقویت خواهد شد.
بنابراین، اهمیت برند در بازاریابی را نمیتوانیم در مراحل مختلف معرفی و ارائه محصولات و خدمات یک به برند به مشتریان هدف، نادیده بگیریم. برندسازی قوی موجب تسهیل انجام اقدامات بازاریابی و فروش محصولات و خدمات یک برند میشود، زیرا مشتریان از قبل با برند موردنظر آشنا شده و بسیار راحتتر به آن اعتماد میکنند و نسبت به خرید محصولات آن اقدام خواهند کرد.