بررسی لوگو پیکان

پیکان خودرویی خاطره انگیز و به یادماندنی برای ایرانیان است که نزدیک به چهل سال توسط ایران خودرو تولید و به بازار عرضه شد. در حال حاضر حدود هجده سال از توقف تولید این اتومبیل محبوب و پرطرفدار می‌گذرد، اما تصویر ذهنی مثبت افراد از پیکان تغییری پیدا نکرده و همه ما با دیدن آن در خیابان به یاد گذشته‌های دور می‌افتیم.

لوگو پیکان نیز نمادی قابل تشخیص و جذابی از این خودرو است و کمتر کسی وجود دارد که قادر به شناسایی آن نباشد. این لوگو در واقع اولین لوگوی طراحی شده برای یک کارخانه اتومبیل سازی بود که بر روی تمامی پیکان‌ها به عنوان آرم و هویت بصری آن درج می‌شد. اما کمی بعد و با توقف تولید پیکان، این آرم منحصر به فرد دیگر مورد استفاده قرار نگرفت و لوگوی جدید که تصویر سر و بخشی از گردن یک اسب بود، جایگزین لوگو پیکان شد. اما این لوگو هنوز هم جذابیت خود را دارد و برای همه ما یک لوگوی خاص و فراموش نشدنی است.

به همین بهانه در ادامه این مطلب شما را با تاریخچه تولید این خودروی محبوب آشنا کرده و طراحی لوگو پیکان و عناصر آن را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد. با آرمکده همراه باشید.

بیشتر بخوانید: معرفی لوگو ماشین ها

تاریخچه پیکان

خودروی پیکان توسط شرکت ایران ‌خودرو (IKCO) در سال 1346 تولید و روانه بازار شد. این خودرو در حقیقت نسخه ایرانی سازی شده‌ای از خودروی هیلمن هانتر(Hillman Hunter) است که توسط شرکت روتا بریتانیا تولید می‌شد. البته شرکت ایران خودرو در آن زمان با نام ایران ناسیونال فعالیت می‌کرد و از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ خودروی پیکان را در مدل‌های مختلف همچون کار، لوکس، جوانان، استیشن و وانت طراحی نمود. البته در این میان انواع کامیون، اتوبوس، مینی ‌بوس و آمبولانس نیز در این سال‌ها با همکاری شرکت خودروسازی آلمانی دایملربنز (Daimler-Benz) در این شرکت تولید می‌شد.

تاریخچه توسعه و تولید خودروی پیکان به زمانی بازمی‌گردد که کشور ایران به دنبال توسعه صنعت خودروسازی بود و تلاش می‌کرد تا یک خودروی اقتصادی و مناسب برای عرضه در بازار داخلی تولید کند. در همین میان، شرکت روتا بریتانیا اقدام به ارائه خودروی هیلمن هانتر کرد که در ایران با نام پیکان شناخته می‌شد. در آغاز تولید، قطعات موتوری و انتقال قدرت این خودرو از کشور انگلستان وارد می‌شدند، اما شرکت ایران خودرو پس از گذشت چندین سال و چیره شدن بر بازار تولید اتومبیل، تلاش‌هایی در جهت توسعه قطعات داخلی در کشور انجام داد تا بتواند خودروی پیکان که با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم مواجه شده بود را به صورت مستقل تولید نماید.

خودوری پیکان در ایران به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت و به عنوان یک خودروی اقتصادی، مقرون به صرفه و با قطعات مناسب و قابل تعمیر در میان مصرف کنندگان شناخته شد. در طول سال‌های تولید، پیکان در نسخه‌های مختلف روانه بازار شد که هریک از آنها فروش بالایی داشتند و موفق به جلب رضایت و اعتماد ایرانیان عاشق اتومبیل شدند. با گذشت زمان به دلیل تغییرات در صنعت خودروسازی، رشد و پیشرفت این صنعت و همچنین ورود خودروهای خارجی به بازار ایران، میزان تقاضا برای خودروی پیکان کاهش یافت و به تدریج منسوخ شد و در سال 1384 نیز تولید آن کاملا متوقف شد. با این حال، به علت حجم قابل توجهی از پیکان‌هایی که قبلا تولید شده بودند، این خودرو تا سال‌ها در بازار ایران خرید و فروش می‌شد و به جزء جدایی ناپذیری از تاریخ خودروسازی ایران تبدیل گردید.

بیشتر بخوانید: اصول طراحی لوگو لوازم یدکی

معنی لوگو پیکان

لوگو پیکان اولین لوگوی طراحی شده برای کارخانه خودروسازی ایران خودرو (در آن زمان ایران ناسیونال) و در واقع اولین لوگویی است که در صنعت خودروسازی ایران طراحی و رونمایی شد. اما معنی لوگو پیکان چیست و این طراحی به چه مفهومی اشاره دارد؟ لوگو پیکان با الهام از نقوش باستانی و ارابه اسب طراحی شده و نام ایران خودرو نیز به منظور برندسازی و ایجاد هویت مستقل برای این اتومبیل و کارخانه تولیدکننده آن در پایین لوگو درج شده است. این لوگو در ابتدا ا بخشی از یک طراحی بسته بندی سوپاپ خودروی پیکان بود و بعدها به عنوان لوگو پیکان و شرکت ایران خودرو مورد استفاده قرار گرفت.

به طور کلی، معنای لوگو پیکان می‌تواند عبور از پیچیدگی‌ها و تاکید بر حفظ سادگی، مینیمالیستی و قابلیت تشخیص برند باشد که این مفاهیم با استفاده از یک طراحی ساده و قابل درک به مصرف‌ کنندگان انتقال داده می‌شوند. این لوگو در واقع هویت بصری اتومبیل پیکان است که برای ایرانیان، پیش از آنکه یادآور اولین لوگوی ایران خودرو باشد، یادآور آرم پیکان و نوعی حس نوستالژی است.

طراح لوگو پیکان

همانطور که اشاره کردیم، لوگو پیکان در واقع اولین لوگوی طراحی شده برای شرکت اتومبیل سازی ایران خودرو است که به عنوان هویت بصری این شرکت بر روی تمامی تولیدات آن از جمله پیکان قرار می‌گرفت. لوگو پیکان در سال 1370 توسط آقای بیژن جناب طراحی شد اما داستان طراحی آن مانند لوگوهای دیگر نیست؛ یعنی شرکت ایران خودرو هیچگونه سفارش یا قراردادی مبنی بر طراحی لوگو پیکان با ایشان ثبت نکرد.

لوگو پیکان بر اساس گفته‌های آقای جناب در ابتدا برای طراحی بسته بندی سوپاپ پیکان سفارش داده شده بود. از آنجایی که این سفارش به شرکت ایران خودرو تعلق داشت، آقای بیژن جناب با هدف توسعه و زیبایی بخشی بیشتر به این آرم تصمیم گرفت کلمه «ایران خودرو» را به بخش پایینی آن اضافه نماید.

این طرح پس از مدتی به عنوان لوگو پیکان و آرم ایران خودرو فراگیر شد و مورد استفاده قرار گرفت؛ اما بی آنکه کسی نامی از طراح اصلی آن ببرد و یا هزینه‌ای برای ساخت آن پرداخت شود. آقای جناب از آرم طراحی شده برای بسته بندی سوپاپ، عکس تهیه کرد و با ارائه آنها توانست ثابت کند که طراح لوگو پیکان است. پس از آن نام ایشان به عنوان طراح لوگو پیکان و البته لوگو ایران خودرو به ثبت رسید و همین طراحی رایگان اما موفق به نقط عطف کاری آقای جناب تبدیل شد و ارزش و اعتبار خاصی به حوزه کاری وی بخشید.

بررسی طراحی لوگو ماشین پیکان

لوگو پیکان شاید در نگاه اول کمی پیچیده و شلوغ به نظر برسد اما عناصر مورد استفاده در آن بسیار ملموس و قابل تشخیص هستند و همین ویژگی سبب می‌شود تا مخاطب با کمی دقت به لوگو بتواند با آن ارتباط عاطفی برقرار کند. از طرفی دیگر، احساسات مثبت مصرف کنندگان نسبت به اتومبیل پیکان نیز موجب تقویت این ارتباط عاطفی و ایجاد عواطف و احساسات مثبت به این لوگو می‌شود.

لوگو پیکان به طور کلی، لوگویی ساده و قابل فهم است که از ترکیب هوشمندانه چندین عنصر گرافیکی طراحی و ساخته شده است. در ادامه عناصر طراحی لوگو ماشین پیکان را با شرح جزئیات بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سبک طرحی لوگو پیکان

لوگو پیکان به سبک ترکیبی طراحی شده است که به عنوان یکی از رایج‌ترین روش‌های خلق هویت بصری برای مشاغل و برندهای مختلف شناخته می‌شود. لوگو ترکیبی در واقع تلفیقی از عناصر طراحی دو سبک لوگو تصویری و لوگو نوشتاری (لوگوتایپ) است که از یک نماد مرتبط و نام برند تشکیل می‌شود. این دو عنصر در واقع مکمل یکدیگر هستند و قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر موجب درک حوزه فعالیت برند و ماندگاری نام آن در ذهن مخاطبان خواهد شد. لوگو پیکان نیز متشکل از یک نماد (ارابه و اسب) و نام برند ایران خودرو است که در کنار یکدیگر این ترکیب جذاب و به یادماندنی را خلق کردند.

نماد لوگو پیکان

لوگو پیکان همانطور که در بخش قبلی نیز اشاره کردیم، با الهام از نقوش باستانی و ارابه اسب طراحی شده و اگر بخواهیم دقیق‌تر به آن نگاه کنیم، باید بگوییم که این لوگو متشکل از یک ارابه و شمایلی از یک اسب در حال حرکت است که سال‌ها به عنوان هویت بصری ایران خودور بر روی اتومبیل‌ها و سر در این شرکت قرار می‌گرفت. استفاده از این نماد به مفهوم حرکت رو به جلو اشاره دارد که به راحتی می‌تواند توجه و اعتماد مخاطبان را به این برند و تولیدات آن جلب نماید.

لوگو پیکان را می‌توانیم نمونه موفقی از طراحی لوگو حیوانات در نظر بگیریم که رویکردی رایج برای طراحی لوگو برندهای اتومبیل سازی است و شرکت‌های مطرحی همچون فراری (Ferrari)، لامبورگینی (Lamborghini)، پورشه (Porsche) و پژو (Peugeot) نیز از تصویر قسمت سر و یا کل بدن حیوانات مختلف همچون اسب، ببر و یا شیر برای طراحی لوگوی اختصاصی خود استفاده کرده‌اند.

پالت رنگی لوگو پیکان

لوگو پیکان به صورت تک رنگ و با استفاده از رنگ مشکی طراحی شده است که انتخاب هوشمندانه و مناسبی برای این لوگو است؛ زیرا رنگ مشکی به طور کلی نمادی از اقتدار، امنیت، استحکام، اعتبار، کیفیت بالا، برتری و ظرافت است که حس لوکس بودن را به مخاطبان القا می‌کند و به راحتی نیز توجه آنان را جلب خواهد کرد. البته لوگو پیکان دارای پالت رنگی نقره‌ای نیز هست که نشان دهنده مفهوم تعادل بوده و بر روی اتومبیل‌های پیکان و سایر تولیدات ایران خودرو قرار می‌گرفت.

فونت لوگو پیکان

نام ایران خودرو در قسمت پایینی لوگو ماشین پیکان با فونتی بسیار مناسب نوشته شده است که در زمان خود نقش حائز اهمیتی را در ماندگاری نام این شرکت در ذهن مخاطبان هدف و حفظ هویت این برند ایفا کرد. فونت این لوگو، ویژگی‌های یک فونت خوب یعنی «سادگی» و «خوانایی» را داراست و ارزش و اعتبار خاصی به هویت بصری شرکت ایران خودرو بخشیده است.

کادربندی لوگو پیکان

در قسمت پایینی لوگو پیکان از یک مستطیل عریض به منظور درج نام برند استفاده شده که اقدامی هوشمندانه از سوی طراح آن در جهت جلب توجه مخاطبان به نام برند و تفکیک عناصر لوگو است. استفاده از اشکال هندسی در طراحی لوگو، رویکردی رایج است که نظم و ترتیب خاصی به لوگو می‌بخشد و توجه افراد را به یک عنصر خاص جلب خواهد کرد.

شکل هندسی مستطیل، شکلی محکم و استوار است که حس امنیت، قدرت، اطمینان و ثبات را به مخاطب انتقال می‌دهد. از این رو استفاده از آن در طراحی لوگو پیکان، تصادفی نبوده و به منظور افزایش جلوه بصری، قدرت تاثیرگذاری و همچنین کمک به ماندگاری نام شرکت ایران خودرو انتخاب شده است.

جمع بندی

لوگو پیکان از جمله لوگوهای به یادماندنی و خاص برای ایرانیان است که یادآور حس نوستالژیک اتومبیل پیکان بوده و به دلیل سادگی در طراحی به نمادی ماندگار در ذهن ما تبدیل شده است. همانطور که خواندید، طرح لوگو پیکان برگرفته از طراحی بسته بندی سوپاپ برای شرکت ایران خودرو بود که در سال 1370 توسط آقای بیژن جناب طراحی شد.

به طور کلی، لوگو پیکان در زمان خود با طراحی ساده، قابل تشخیص و نمادگرا توانست اتومبیل پیکان را در بازار خودروسازی ایران به خوبی برجسته و محبوب سازد؛ به طوریکه پس از گذشت چندین دهه همچنان در ذهن مخاطبان باقی مانده و با احساسات مثبتی همچون اعتماد، قدرت و استحکام همراه است.