ثبت برند یا ثبت لوگو به معنای محافظت قانونی از هویت تجاری و تصویری کسبوکار شما است. وقتی برند یا لوگوی خود را ثبت میکنید، دیگران نمیتوانند بدون اجازه از نام، نشان یا نماد تجاریتان استفاده کنند و شما حق قانونی برای پیگیری موارد نقض حقوق خود را خواهید داشت.به زبان ساده، ثبت لوگو و برند به شما کمک میکند تا از کپی شدن لوگو و نام تجاری خود جلوگیری کنید، اعتماد مشتریان و مخاطبان را با داشتن هویت رسمی و قانونی افزایش دهید، در آینده بتوانید برند خود را به راحتی توسعه دهید و امتیاز یا مجوز استفاده قانونی از آن را به دیگران واگذار کنید.
اما چگونه میتوانیم لوگو و برند خود را به صورت قانونی به ثبت برسانیم و از مزایای بیشمار آن بهرهمند شویم؟ برای آشنایی با چگونگی ثبت لوگو و نکات مرتبط با آن، این مقاله به شما کمک خواهد کرد. برای طراحی لوگو و طراحی هویت برند و ثبت آن می توانید از تیم حرفهای آرمکده کمک بگیرید.
کجا باید لوگو و برند را ثبت کنیم؟
پیش از این که به بررسی مراحل ثبت لوگو بپردازیم ابتدا باید بدانیم که این کار در کدام سازمان صورت میگیرد. ثبت لوگو و برند در ایران تحت نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور قرار دارد. این سازمان با راهاندازی مرکز مالکیت معنوی که وظیفهی اصلی آن حفظ کپی رایت و حمایت از صاحبین آثار و برندهاست، ثبت لوگو و نام تجاری را برای صاحبین کسب و کارهای گوناگون سادهتر کرده است.
مرکز مالکیت معنوی کشور که ساختمان اصلی آن در خیابان امام خمینی پایتخت قرار دارد، با ارائهي وبسایت iripo.ssaa.ir کار ثبت مالکیت معنوی یا فکری آثار گوناگون را بیش از پیش برای همگان ساده کرده است و شما میتوانید با مراجعه به این وبسایت و پر کردن فرم اظهارنامه مراحل ثبت برند و لوگوی خود را آغاز کنید.
![ثبت لوگو]()
ثبت لوگو و برند چه مزایایی دارد؟
اما ثبت لوگو و برند کسب و کار شما تنها برای متمایز شدن بیزنس شما و افزایش اعتبار آن انجام نمیشود، بلکه این کار دارای مزایای بسیاری است که هر یک به نوبهی خود میتوانند از کسب و کار شما محافظت کنند یا آن را وارد مرحلهی جدیدی از چرخهی زندگی برند نمایند. حال بیایید ببینیم این مزایای ثبت لوگو و برند در چه حیطههایی به کمک کسب و کارمان خواهند آمد:
محافظت از برند در برابر افراد متقلب
یکی از مهمترین مزایای ثبت لوگو و برند کوتاه شدن دست افراد سودجو از نام تجاری و لوگوی شماست. هنگامی که شما لوگو یا نام برندتان را در مرکز مالکیت معنوی به ثبت میرسانید این نام و آرم تا مدت مشخصی به شما تعلق خواهد داشت و هیچ شخصی نمیتواند با اسم و رسم کسب و کار شما از مشتریانتان کلاهبرداری کند یا محصولات شما را به نام خود ثبت نماید.
ایجاد مزایای حقوقی و تولید ارزش افزوده
ثبت نام تجاری و لوگوی شرکت موجب ایجاد ارزش افزودهی سهام برای سهامداران کسب و کار شما خواهد شد و در کنار افزایش سود حاصل از تجارت، درآمد مازادی را برایتان ایجاد میکند.
![چگونه لوگو خود را ثبت کنیم؟]()
از سوی دیگر شما میتوانید با استفاده از اعتباری که با این کار کسب میکنید از مزایای حقوقی همچون دریافت وام بهرهمند شوید و کسب و کارتان را گسترش دهید.
تبدیل کسب و کار به یک بیزینس جریانساز
ثبت لوگو و نام تجاری به معنی تبدیل شدن کسب و کار شما به یک برند منحصر به فرد است که در صورت کسب موفقیت میتواند به یک عامل جریان ساز در بازار بدل شود. درواقع با این کار شما میتوانید همچون برندهای معروف دنیا با کمپینهای تبلیغاتی خود تاثیراتی بزرگتر از فروش محصولی خاص در دنیا ایجاد کنید.
ایجاد هویت مجزا برای محصولات کسب و کار
هنگامی که شما لوگو و نام تجاریتان را به ثبت میرسانید تمامی محصولات مرتبط با نام تجایتان منحصراً به شما تعلق پیدا خواهند کرد. در واقع شما میتوانید محصولات مخصوص به خود را تولید کنید و از ویژگیهای انحصاری برند خود در آنها استفاده کنید. به این ترتیب انحصار استفاده از امکانی ویژه در اختیار شما قرار خواهد گرفت و تولیدات شما در میان سایر محصولات مشابه بازار متمایز خواهند شد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت لوگو و برند برای اشخاص حقیقی و حقوقی
ثبت لوگو و برند همچون هر کار اداری و قانونی دیگری نیازمند ارائهی مدارکی است که هویت صاحب برند و معتبر بودن کسب و کار را اثبات میکنند. صاحبین کسب و کارها میتوانند در قالب اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به ثبت لوگو و برند خود اقدام کنند که هر یک از این حالات نیازمند ارائهی مدارک لازم برای ثبت لوگو است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
اشخاص حقیقی
ثبت لوگو و برند به عنوان یک شخصیت حقیقی به این معناست که شما با هویت شهروندی خود اقدام به ثبت نام تجاری کنید. در این حالت مدارک لازم برای ثبت لوگو و برند در مرکز مالکیت معنوی به شرح زیر هستند:
- کپی مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی فرد متقاضی
- کپی جواز فعالیت و کسب
- کپی کارت بازرگانی که به نام فرد متقاضی باشد
- نمونهای از لوگوی موردنظر در ابعاد ۱۰*۱۰
اشخاص حقوقی
هنگامی که درمورد اشخاص حقوقی صحبت میکنیم، منظور شرکتها یا موسساتی هستند که قصد ثبت لوگو یا برند را دارند. درواقع در این حالت شما به جای اقدام به ثبت با هویت فردی خود با هویت شرکتتان وارد عمل میشوید و نام تجاری و لوگو را با نام یک مجموعه به ثبت میرسانید. برای ثبت لوگو و نام تجاری به عنوان شخصیتی حقوقی، کافی است مدارک زیر را در وبسایت مرکز مالکیت معنوی بارگزاری کنید:
- کپی مدارک شناسایی (کارت ملی و شناسنامه) مدیر عامل شرکت
- کپی کارت بازرگانی شرکت یا مدیرعامل آن
- کپی مجوزهایی همچون پروانهی کسب و جواز تاسیس کسب و کار
- نمونهی لوگو یا علامت تجاری شرکت بهصورت تصویر ۱۰*۱۰
- مهر شرکت
- کپی نسخهای از آگهی تاسیس شرکت یا اعمال هر نوع تغییر در نام، لوگو، آدرس یا سایر مشخصات شرکت
- اعلام تغییراتی که پس از تاسیس شرکت اعمال شدهاند
مراحل مورد نیاز برای ثبت لوگو و برند
ثبت لوگو و برند دارای مراحل مشخصی است که حتماً باید آنها را به دقت پشت سر بگذارید، اما پیش از این که به معرفی مراحل ثبت لوگو بپردازیم، باید به خاطر داشته باشید که استفاده از کمک یک مشاور حقوقی یا وکیل مجرب در زمینهی ثبت لوگو و نام تجاری پشت سر گذاشتن این مراحل را برایتان سادهتر خواهد کرد و امکان بروز خطا یا مشکل را به حداقل میرساند.
- انتخاب نام برند
اولین مرحله از مراحل ثبت لوگو به انتخاب نام تجاری یا همان نام برند اختصاص دارد. قطعاً هیچ لوگویی بدون داشتن نام مشخص قابل استفاده نیست، پس باید قبل از هر چیز نام تجاری و طرح مورد نظر خود برای لوگوی آن را انتخاب کنید.
- استعلام لوگو
پس از انتخاب نام برند و طرح لوگو، باید با مراجعه به مرکز مالکیت معنوی از طرح و نام موردنظر خود استعلام بگیرید. به این ترتیب درصورتی که لوگو یا نام پیشنهادی شما به آرم و نام برندی دیگر شباهت داشته باشد یا با قوانین این اداره هماهنگ نباشد، باید آن را تغییر دهید و لوگوی جدیدی را برای خود به ثبت برسانید.
- جمعآوری مدارک
پس از مثبت شدن استعلام و تایید لوگو، نوبت به جمعآوری مدارکی میرسد که در بخش قبل معرفی کردیم. این مدارک با توجه به حقیقی یا حقوقی بودن شخص متقاضی متغیر هستند.
- تکمیل اظهارنامه
با جمعآوری مدارک مورد نیاز جهت ثبت لوگو و برند، میتوانید با مراجعه به وبسایت مرکز مالکیت معنوی ثبت نام کنید و پس از دریافت گواهی امضا از دفترخانه اسناد رسمی جهت تایید حساب، فرم اظهارنامهی ثبت لوگوی موجود در سایت را تکمیل نمایید و مدارک خود را درون سایت بارگذاری کنید.
- انتظار برای بررسی درخواست
پس از آپلود شدن مدارک و ثبت فرم اظهارنامه، پروندهی درخواست شما برای بررسی در فهرست انتظار قرار میگیرد و پس از تایید شدن لوگو و نام تجاری موردنظر توسط کارشناسان، ثبت لوگو و برندتان به جریان میافتد.
- پرداخت هزینهی ثبت لوگو
هزینهی ثبت لوگو پس از تایید لوگو و دریافت اجازهی ثبت برند قابل پرداخت است و با پرداخت این مبلغ لوگو و نام تجاریتان ثبت خواهد شد.
- ثبت آگهی رسمی در روزنامهها
در آخر برای اطمینان از عدم وجود نامها یا لوگوهای مشابه، از شما درخواست میشود که آرم تجاری خود را دو مرتبه به فاصلهی یک ماه در روزنامههای کثیرالانتشار و معتبر آگهی کنید. در صورت عدم دریافت شکایت مبنی بر سو استفاده، نام تجاری و لوگوی شما به مدت چندین سال ثبت رسمی خواهد شد.
فرآیند ثبت لوگو و برند به چقدر زمان نیاز دارد؟
از آنجا که تمامی کارهای اداری، بهخصوص کارهایی که با ثبت و تاسیس شرکت یا نام تجاری در ارتباطاند ، دارای بازهی زمانی مشخصی هستند، پس نباید از شنیدن این موضوع که فرآیند ثبت لوگو و برند چندین ماه زمان میبرد، زیاد تعجب کنید! با این حال ثبت لوگو و برند چندان زمانبر نیست و میتوان گفت که این فرآیند تقریبا به دو ماه زمان نیاز دارد.
به طور کلی حداقل زمان لازم برای اطمینان از ثبت لوگو و برند چیزی در حدود ۴۵ روز است که ۱۵ روز آن به بررسی اظهارنامه و تایید لوگو و نام تجاری انتخابی شما و ۳۰ روز دیگر به مدت زمان انتظار برای آگهی لوگوی کسب و کارتان در روزنامههای رسمی و کثیرالانتشار اختصاص مییابد که این بازهی زمانی میتواند با توجه به بروز مشکلاتی از قبیل عدم تایید لوگو افزایش پیدا کند. البته به یاد داشته باشید که دریافت گواهی ثبت نیز به چند روز زمان نیاز دارد که همین موضوع زمان کلی ثبت لوگو و برند را طولانیتر خواهد کرد.
![فرآیند ثبت لوگو و برند]()
لوگو و برند ثبت شده چه مدت اعتبار دارد؟
خوشبختانه نتیجهی حاصله از انتظار ۲ ماهه برای ثبت و دریافت گواهی ثبت لوگو و برند، ارزش این بردباری و رفتو آمدها در مسیر خانه تا مرکز مالکیت معنوی و صرف هزینههای ثبت را دارد. چرا که لوگو و برند شما در صورت دریافت تاییدیه تا ۱۰ سال اعتبار خواهند داشت و شما میتوانید یک دهه از اعتبار نام تجاری و لوگوی ثبت شدهی خود استفاده کنید و از مزایای بیشمار آن برای کسبوکارتان بهرهمند شوید. این اعتبار ۱۰ ساله، دارای ۶ ماه زمان تمدید است که شما ميتوانید پس از پایان زمان اعتبار ۱۰ سالهي لوگو و برند خود، از این زمان برای تمدید مجدد برندتان استفاده کنید.
دامنهی محافظت از لوگو و برند ثبت شده
ثبت شدن لوگو و نام تجاری کسب و کار شما در سیستم مالکیت معنوی میتواند آن را بهشکل بینالمللی یا منطقهای مورد حفاظت قرار دهد. درواقع با ثبت لوگو و برند شما در این سیستم، دامنهی حفاظت از آن در منطقهی شما و حتی دنیا گسترش پیدا میکند، اما بیایید ببینیم این مورد به چه معناست؟
هنگامی که شما لوگو و نام تجاریتان را به ثبت میرسانید، بسته به کشوری که در آن زندگی میکنید، اطلاعات مرتبط با کسب و کار شما مورد حفاظت قرار خواهد گرفت. اما شما با ثبت لوگو و برندتان در نظام بینالمللی ثبت WIPO میتوانید دامنهی این حفاظت از نام تجاری را گسترش دهید. این نظام که بر اساس توافقنامهای بینالمللی به نام توافقنامهی مادرید طرحریزی شده است، دردسرهای صاحبین کسب و کارهای گوناگون را برای ثبت جهانی برند کاهش میدهد و به این ترتیب برندها میتوانند بدون اقدام به ثبت نام و لوگوی خود در کشورهای گوناگون، تنها با ثبت لوگو در یکی از کشورهای عضو پیمان ژنو، نام خود را در کشورهای مورد نظرشان به ثبت برسانند. با این روش دامنهی حفاظت از لوگو و نام تجاری ثبت شدهي خود را گسترش میدهند و میتوانند در کشورهای گوناگونی تحت حمایت و حفاظت قانون قرار بگیرند.
هزینهی ثبت برند و لوگو در سال 1404
هزینه ثبت برند در ایران شامل چند بخش اصلی است:
- حق ثبت اظهارنامه برند: مبلغی که برای ثبت رسمی درخواست برند در سامانه اداره مالکیت معنوی پرداخت میشود.
- حقالثبت پس از بررسی اولیه: هزینهای که پس از تایید اولیه پرونده باید برای نهایی شدن ثبت پرداخت شود.
- هزینههای جانبی: شامل انتشار آگهی در روزنامه رسمی، خدمات مشاوره حقوقی، هزینههای وکالت یا استفاده از موسسات ثبت برند است.
با در نظر گرفتن این موارد، هزینه ثبت برند در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:
اشخاص حقیقی
- هزینه ثبت اظهارنامه برای یک طبقه کالا یا خدمات حدود ۲۰۰ هزار تومان.
- حقالثبت پس از بررسی اولیه تقریبا ۱ میلیون تومان.
- با هزینههای جانبی، مجموع هزینه نهایی معمولاً بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان خواهد بود.
اشخاص حقوقی و شرکتها
- هزینه ثبت اظهارنامه برای یک طبقه حدود ۴۰۰ هزار تومان.
- حقالثبت پس از بررسی اولیه چند برابر اشخاص حقیقی است.
- مجموع هزینه نهایی با در نظر گرفتن خدمات جانبی میتواند حدود ۱۰ میلیون تومان یا بیشتر باشد.
در مجموع، پرداخت این هزینهها نه تنها باعث مالکیت قانونی برند و لوگو میشود، بلکه به افزایش اعتبار و محافظت از هویت تجاری کسبوکار شما نیز کمک میکند.
![هزینهی ثبت برند و لوگو]()
چه قوانینی بر ثبت لوگو و برند حاکم است؟
ثبت لوگو و نام تجاری دارای قوانینی است که آشنایی با آنها از بروز مشکلات احتمالی در فرآیند ثبت نام تجاری و لوگو جلوگیری خواهد کرد. برخی از قوانین ثبت لوگو عبارتند از:
- طبق مادهی ۳۱ حق استفاده انحصاری از یک علامت به کسی اختصاص دارد که آن علامت را طبق مقررات این قانون به ثبت رسانده باشد.
- بر اساس مادهی ۳۸ پس از انتشار آگهی اظهارنامه و تا زمان ثبت علامت، متقاضی از امتیازات و حقوقی برخوردار است که درصورت ثبت برخوردار خواهد بود. با این حال هرگاه به وسیلهی متقاضی ثبت دربارهی عملی که پس از آگهی اظهارنامهانجام شده، دعوایی مطرح شود و خوانده ثابت کند که در زمان انجام عمل، علامت، قانوناً قابل ثبت نبوده است، به دفاع خوانده رسیدگی و درمورد ثبت یا عدم ثبت علامت تصمیم مقتضی اتخاذ میشود.
- طبق مادهی ۴۶ اسم یا عنوانی که ماهیت یا طریقهی استفاده از آن برخلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد و یا موجبات فریب مراکز تجاری یا عمومی را نسبت به ماهیت مؤسسهای فراهم کند که اسم یا عنوان معرف آن است، نمیتواند به عنوان یک نام تجارتی به کار رود.
لیست لوگوها و برندهایی که ثبت آنها ممکن نیست
در این میان ثبت برخی از لوگوها و نامهای تجاری ممنوع است و شما نمیتوانید این اسامی یا طرحها را برای کسب و کار خود ثبت نمایید:
- تصویر پرچم ایران که آرم جمهوری اسلامی در میان آن قرار گرفته است؛
- تصاویر مرتبط با پرچمهای پیشین ایران و هر نمادی که استفاده از آنها در قانون فعلی کشور ممنوع است؛
- لوگوها و تصاویر متعلق به ادارات دولتی؛
- علائمی که با عفت عمومی کشور هماهنگی نداشته باشند؛
- آرمهای گمراه کننده و بیارتباط به محصول؛
- نشانههای سلطنتی ولوگوی سازمانها و موسسات رسمی؛
- آرمهایی که شباهت زیادی به لوگوی برندهای دیگر دارند؛
- کلمات توصیفی بدون پیشوند یا پسوند معرف؛
- کلماتی که برند موردنظر را به کشور ایران مرتبط میسازند.
![لیست لوگوها و برندهایی که ثبت نمیشوند]()
نکات مهمی که برای ثبت برند و لوگو باید بدانید
نکات بسیاری در این فرآیند تاثیرگذار هستند که دانستن آنها خالی از لطف نیست. برای مثال لازم است بدانید که:
- برای ثبت لوگو یا نام تجاری شما ميتوانید از کلمات لاتین یا فارسی استفاده کنید و استفاده از اسامی انگلیسی مشکل در ثبت برند ایجاد نخواهد کرد؛
- اسامی ترکیبی یا چند سیلابی شانس بیشتری برای پذیرش دارند؛
- شما میتوانید در انتخاب نام تجاری خود از سمبلها و اعداد نیز در کنار نام انتخابی خود استفاده کنید؛
- اسمهای خلاقانه و ساختگی شانس بالاتری برای به ثبت رسیدن دارند؛
- استفاده از اعداد و علائم بهتنهایی مجاز نیست؛
- شما میتوانید از ترکیب دو نام خانوادگی یک نام تجاری قابل قبول بسازید.
مراحل ثبت برند بینالمللی
اگر کسبوکار شما در سطح بینالمللی فعالیت دارد و قصد دارید محصولات یا خدمات خود را به بازارهای خارجی نیز عرضه کنید، ثبت برند بینالمللی اهمیت زیادی پیدا میکند. انجام این کار باعث میشود تا لوگو و نام تجاری شما در کشورهای دیگر نیز محافظت قانونی داشته باشد و از سوءاستفاده یا کپی شدن جلوگیری شود. همچنین ثبت بینالمللی برند، اعتماد مشتریان خارجی را جلب میکند و مسیر توسعه و صادرات را نیز هموار خواهد کرد. مراحل ثبت برند بینالمللی شامل:
1. بررسی و تحقیق اولیه
- پیش از اقدام به ثبت بینالمللی، ابتدا اطمینان حاصل کنید که برند شما در کشورهای هدف قبلا ثبت نشده باشد.
- از پایگاه دادههای بینالمللی مانند WIPO Global Brand Database استفاده کنید.
2. انتخاب نوع ثبت بینالمللی
- برندها معمولاً از طریق سیستم مادرید (Madrid Protocol) ثبت میشوند که امکان ثبت همزمان در چندین کشور را فراهم میکند.
- برخی کشورها ممکن است نیاز به ثبت جداگانه محلی داشته باشند؛ بنابراین قوانین هر کشور را بررسی کنید.
![مراحل ثبت برند بینالمللی]()
3. ثبت برند ملی اولیه
- برای استفاده از سیستم مادرید، برند شما ابتدا باید در کشور مبدا (مثلاً ایران) ثبت شده باشد.
- بدون ثبت ملی اولیه، درخواست بینالمللی قابل ارسال نخواهد بود.
4. تهیه مدارک مورد نیاز
- فرم درخواست بینالمللی پر شده و شامل اطلاعات مالک، لوگو، طبقات کالا یا خدمات و کشورهایی که قصد ثبت دارید باشد.
- مدارک هویتی و مدارک ثبت ملی برند نیز باید ضمیمه شوند.
5. ارسال درخواست بینالمللی به WIPO
- درخواست خود را در سیستم WIPO ثبت کنید
- هزینههای ثبت بینالمللی بسته به تعداد کشورها و طبقات برند متفاوت است.
6. بررسی و پاسخ ادارات مالکیت معنوی کشورها
- کشور مقصد، درخواست شما را بررسی میکند و ممکن است تأیید، رد یا درخواست اصلاح بدهد.
- اگر درخواست شما تأیید شود، برندتان در آن کشور محافظت قانونی پیدا میکند.
7. پرداخت هزینهها و انتشار رسمی
- پس از تایید، هزینههای نهایی برای هر کشور و طبقه برند باید پرداخت شود.
- در نهایت، برند شما در ثبت بینالمللی منتشر میشود و دارای اعتبار قانونی خواهد بود.
8. مدیریت و تمدید برند بینالمللی
- برند بینالمللی معمولا هر ۱۰ سال یکبار نیاز به تمدید دارد.
- شما میتوانید اطلاعات و کشورها را بعدا تغییر یا گسترش دهید.
جمعبندی
اگر صاحب کسب و کار موفقی هستید یا میخواهید ایدهای خلاقانه را برای شروع بیزینس جدیدتان پیادهسازی کنید، به خاطر داشته باشید که بدون ثبت لوگو یا نام تجاری برای کسب و کار خود، تمامی موفقیتهای خود را در معرض سوء استفاده یا سرقت قرار خواهید داد. ثبت آرم و نام تجاری کار چندان پیچیدهای نیست و شما میتوانید با کمک یک مشاور حقوقی برای همیشه از ایدهها و کسبوکار خود محافظت کنید. از سوی دیگر انجام این فرآیند و تثبیت نام تجاری و لوگوی آن مزایای بسیار زیادی برایتان به همراه دارد و اعتبار بیزینس شما را در بین برندهای رقیب افزایش خواهد داد.
افزایش اعتبار برند به معنای اعتماد هرچه بیشتر مخاطبان به محصولات شما و افزایش سود نهایی است. کافی است نام برند و طرح موردنظر لوگوی خود را با توجه به قوانین ثبت لوگو انتخاب کنید و با استعلام از موجودی این نامها و طرحها برای ثبت انتخاب خود اقدام کنید. با این که استفاده از کمک یک وکیل مجرب به هزینههای ثبت لوگوی شما اضافه خواهد کرد، اما پیشنهاد میکنیم که برای طی کردن اصولی این مراحل و کاهش اشکالات احتمالی حتماً از نظرات یک حقوقدان کمک بگیرید.