مونوگرام چیست و چه کاربردی دارد؟

مونوگرام از قدیمی‌ترین انواع طراحی لوگو است به طوری که اگر به اسناد تاریخی توجه کنید نمونه‌هایی از آن را روی سکه‌های بشر می‌بینید. در این مقاله به اساس طراحی مونوگرام می‌پردازیم، ویژگی‌های این نوع از لوگو را بررسی می‌کنیم و به شما نشان می‌دهیم استفاده از آن در چه مواقعی کاربردی است.

مونوگرام به چه معنی است؟

مونوگرام در لغت‌نامه به معنای طراحی‌ای شامل دو یا چند حرف الفبا از ابتدای نام شخص یا کمپانی است که برای معرفی محصولات بر روی آن‌ها حک می‌شود یا از آن برای معرفی خدمات شرکت مربوطه در تبلیغات استفاده می‌گردد. به عبارتی این نوع از لوگو با تکیه بر جلوه‌ی بصری، حروف الفبای ابتدای نام شخص یا کمپانی را به شکل تزئین‌شده‌ای به کار می‌گیرد.

تاریخچه مونوگرام

مونوگرام‌ها برای اولین بار در اوایل سال 350 قبل از میلاد بر روی سکه‌ها ظاهر شدند. اولین نمونه‌های این سبک از لوگو شامل حروف ابتدایی (اغلب دو حرف آغازین) نام شهرهای یونان هستند که بر روی سکه‌هایشان حک شده بودند. به عنوان مثال لوگوی شهر Achaea در یونان از حروف الفبای A (alpha) و X (chi) به یکدیگر تشکیل شده است. 

این سبک از لوگو به عنوان امضا توسط نقاشان و صنعتگران روی نقاشی‌ها، مجسمه‌ها و یا قطعاتی از مبلمان استفاده می‌شود. از نمونه‌های مشهور آن که توسط یک هنرمند به عنوان امضا استفاده شده است می‌توان به AD توسط آلبرشت دوور (Albrecht Dürer)، نقاش، حکاک و ریاضی‌دان آلمانی مثال زد. در طول تاریخ خانواده‌های سلطنتی اغلب برای اعلام املاک و دارایی‌های خود، روی کارت‌های دعوت به عروسی و همچنین نقاشان روی آثار هنری‌شان از چنین لوگویی استفاده می‌کردند.

بیشتر بخوانید: برندینگ چیست

مونوگرام چیست؟

مونوگرام یک طراحی تزئینی است که از ترکیب یک تا سه حرف (به شکل سنتی سه حرف) ساخته شده است تا یک نماد واحد را ایجاد کنند. این نوع از لوگو معمولا برای معرفی کردن یک شخص یا یک کسب‌وکار استفاده می‌شود. حروف در این سبک از لوگو ممکن است با تصویر همراه شوند تا مفهوم برند یا ویژگی که روی آن متمرکز شده است را بهتر برسانند.

چه زمانی طراحی مونوگرام برای بیزینستان مناسب است؟

1. زمانی که نام بیزینستان طولانی است: وقتی نام یک بیزینس طولانی باشد و از چندین کلمه تشکیل شود سخت است که این نام به صورت کامل و واضح در لوگو قرار بگیرد. به عنوان مثال London Symphony Orchestra را در نظر بگیرید. این نام طولانی بود و در نتیجه طراحان آن را کوتاه کردند و به آن جلوه‌ی بصری افزودند.

2. زمانی که نام تجاری شما به طور طبیعی می‌تواند به یک کلمه‌ی اختصاری تبدیل شود: بررسی کنید و ببینید آیا می‌توانید نام طولانی بیزینس خود را در قالب کلمه‌ای مختصر به خاطر بسپارید یا خیر. این روش برای کسب‌وکارها در بازار جهانی کاربردی است چراکه باعث می‌شود تلفظ آن‌ها آسان شود و در عین حال بهتر قابل شناسایی باشند. به عنوان مثال کمپانی Minnesota Mining and Manufacturing از این روش برای طراحی لوگوی خود استفاده کرد و نام آن را به 3M تبدیل کرد.

3. زمانی که بیزینس شما، ریشه‌ی خانوادگی دارد: این سبک لوگو برای مشاغلی که ریشه‌ی خانوادگی دارند بسیار مناسب است. به عنوان مثال Louis Vuitton، یکی از موفق‌ترین خانه‌های مد در جهان، نمونه/ی بارز استفاده از این سبک لوگو است که یک ریشه‌ی خانوادگی پشت آن وجود دارد.

4. زمانی که تجارت شما در سطح بین‌المللی است: این سبک لوگو از آنجا که در خاطر افراد می‌ماند برای رقابت در سطح بین‌المللی مناسب است. در این میان می‌توان به لوگوی جنرال الکتریک (General Electric) با تایپ اسکریپت سفارشی که حالت انتزاعی دارد اشاره کرد. حتی شاید همه افراد نام کامل این برند را نشناسند اما لوگوی آن (GE) را به خاطر دارند.

5. زمانی که نمی‌خواهید از نمادی تصویری یا انتزاعی استفاده کنید: اگر ترجیح می‌دهید از هیچ نمادی در لوگوی خود استفاده نکنید و شرکت تنها توسط نام خود به مخاطب معرفی شود ممکن است استفاده از این سبک لوگو برای شما گزینه‌ی مناسبی باشد. 

شما می‌توانید با ترکیب چند حرف اولیه، خودتان یک لوگوی بصری جذاب طراحی کنید. شاید وقتی که تازه کسب‌وکارتان را آغاز کردید و هنوز کسی شما را نمی‌شناسد بهتر باشد که در ابتدا به شکل کامل خود را معرفی کنید تا مخاطب از نام برندتان آگاه شود. در این حالت شما می‌توانید زیر یا کنار لوگویی که طراحی کردید، نام کامل برندتان را نیز اضافه کنید.

ویژگی های مونوگرام

در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های این سبک از لوگو می‌پردازیم:

1. این سبک از لوگو ساده است و تنوع زیادی دارد و بسیاری از برندهای معروف قدیمی و همچنین کسب‌وکارهایی که تازه تاسیس شده‌اند از آن برای معرفی خود استفاده می‌کنند.

2. کنجکاوی‌ برانگیز است و توجه مخاطب را برای کشف کردن آن جلب می‌کند. بر اساس نظریه‌ی روانشناختی «گشتالت» که به چگونگی ادراک بصری توسط مغز انسان می‌پردازد، میزان اطلاعاتی که مغز انسان می‌تواند پیگیری کند محدود است و در نتیجه زمانی که میزان اطلاعات بصری زیاد و پیچیده می‌شود، ذهن به صورت خودکار آن را ساده‌سازی می‌کند. 

این سبک از لوگو بر اساس نظریه‌ی گشتالت این امکان را به مغز می‌دهد که ارتباطی بین اجزای بصری به کار رفته ایجاد کند و بتواند نام کامل برند را حدس بزند.

3. برای برندهایی که نام کاملشان طولانی است کاربرد دارد و می‌توانند اینگونه خود را در ذهن مخاطب ماندگار کنند.

مزایای استفاده از مونوگرام

1. با استفاده از این نوع لوگو می‌توانید سبک منحصربه‌فرد خودتان را خلق کنید چراکه راه‌های زیادی جلوی پایتان می‌گذارد تا لوگوی خود را متفاوت طراحی کنید به طوری که حتی دو کمپانی با حروف اولیه مشابه نیز می‌توانند لوگوهای متفاوتی از هم طراحی کنند. این تمایز می‌تواند خودش را در رنگ حروف، پس‌زمینه‌، شکل لوگو و سبک نوشتاری‌شان نشان دهد.

2. مقیاس و اندازه‌ی این نوع از لوگو قابل تغییر و منعطف است. اگر بخواهید از این نوع لوگو در دستگاه‌های مختلف استفاده کنید بدون تغییر در وضوح تصویر می‌توانید اندازه‌ی آن را تغییر دهید.

3. قابلیت آگاهی‌رسانی دارند و به دلیل اینکه تنها با چند حرف و به سادگی خودش را معرفی می‌کند به نسبت لوگوهای پیچیده، بیشتر در خاطر می‌ماند.

معایب استفاده از مونوگرام

طراح باید در این سبک از لوگو به شکلی خلاقانه و مختصر، برند و هدف آن را به مخاطب منتقل کند. در صورتی که این مهم صورت نگیرد ممکن است مخاطب را گمراه کند و منظور شما را به درستی متوجه نشود. گاهی حتی این سبک از لوگو ممکن است آنقدر پیچیده و غیرقابل فهم طراحی شود که در نگاه اول هیچ ایده‌ای به ذهن مخاطب متبادر نسازد. 

از طرف دیگر برندهایی که در ابتدای راه قرار دارند و هنوز شناخته‌شده نیستند اگر نام کامل خود را در کنار این سبک از لوگو اضافه نکنند باعث سردرگمی مخاطب می‌شوند. اگر عناصر این سبک از لوگو به گونه‌ای هوشمندانه کنار یکدیگر قرار نگیرند و برای مخاطب جلوه بصری ایجاد نکنند، ناقص هستند و تاثیری که باید را نمی‌گذارند.

استفاده از مونوگرام ساده بهتر است یا پیچیده؟

برای طراحی لوگو قوانینی وجود دارد که باید رعایت شود تا تاثیری که باید را روی ذهن مخاطب بگذارد. در این میان قطعا سادگی یک طرح می‌تواند به ماندگاری بیشتر آن در ذهن مخاطب کمک کند. بسیاری از برندهای بزرگ جهان از مونوگرام‌های ساده برای شناساندن برند خود به دیگران استفاده کردند.

هنگام طراحی مونوگرام ها چه نکاتی را لازم است مد نظر قرار دهیم؟

1. شیوه‌ی نوشتاری متناسب با برند خودتان را پیدا کنید. این سبک از لوگو تماما به نوشتار حروف متکی است در نتیجه پیدا کردن شیوه‌ی نوشتاری که بیانگر هویت برند و جامعه هدفتان باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. برای پیدا کردن سبک نوشتارتان می‌توانید چند سوال از خود بپرسید:

- آیا نام تجاری من می‌تواند کوتاهتر باشد؟

- می‌خواهم نام تجاری‌ام شامل چند حرف باشد؟

- مخاطبینم در چه فضایی لوگو را می‌بینند؟

با در نظ گرفتن پاسخ این سوال‌ها و با توجه به اهداف برند، می‌توانید آزمایش کنید که طراحی حروف در چه شکل و طرح و رنگی متناسب با مفهوم مورد نظرتان است.

2. حروف انتخابی را با آن ویژگی از برند که می‌خواهید منتقلش کنید در هم بیامیزید. همانند لوگوی برند لکسوس که شیوه‌ی نوشتاری آن، ویژگی سرعت را به ذهن می‌آورد و یا لوگوی مک دونالد که فرم نرم و انعطاف‌پذیر ساندویچ را یادآور می‌شود.

3. رنگ حروف را هوشمندانه انتخاب کنید. از آنجا که تعداد حروف انتخابی در این سبک از لوگو محدود است اینکه چه رنگی را برای آن‌ها انتخاب کنید تا تاثیرگذارتر باشد اهمیت دارد. به عنوان مثال رنگ مشکی، به خصوص در صنعت مد، رنگی محبوب است و زمانی که با رنگ سفید همراه می‌شود می‌تواند به انعطاف‌پذیری و تنوع آن برند اشاره کند. 

رنگ قرمز و آبی نیز اغلب در طراحی این سبک از لوگو، چه به صورت مجزا و چه در کنار هم، به کار می‌‌روند. رنگ قرمز بیانگر قدرت و هیجان و رنگ آبی بیانگر احساس اعتماد و اطمینان است. در بسیاری از مواقع برندها یک حرف از لوگوی خود را جهت برجستگی رنگی می‌کنند. در مواردی که کمپانی از دو رنگ استفاده کند معمولا رنگ‌های انتخابی رنگ‌های اصلی محصولات ارائه شده توسط او هستند.

4. شکل و طرح‌بندی انتخابی‌تان را بررسی کنید. قطعا آنچه که اساس این سبک از لوگو را تشکیل می‌دهد، حرف است اما در این میان شکلِ حروف نقش مهمی در طراحی لوگویتان ایفا می‌کنند. برخی لوگوها به شکل سنتی و با طرح‌بندی افقی و همپوشانی حروف ایجاد شده‌اند و برخی دیگر همچون برند Yves Saint Laurent طرحبندی حروف منتخب YSL در آن به شکل عمودی است.

پنج نمونه مونوگرام ایرانی

1. «بلاگفا» از جمله سایت‌های خصوصی برای ساخت رایگان وبلاگ است که در طراحی لوگوی خود از حرف ابتدایی نام برند خود استفاده کرده است.

2. «بلاگ اسکای» از دیگر سایت‌های شناخته‌شده ایرانی برای ساختن رایگان وبلاگ است که حرف در طراحی لوگوی خود استفاده کرده است.

3. «بانک اقتصاد نوین» به شکل متفاوتی از سه حرف ب، الف و ن برای معرفی خود استفاده کرده است.

4. «بانک رفاه» از دیگر بانک‌هاست که از حروف اولیه نام خود برای آگاهی‌رسانی به مخاطب استفاده کرده است.

5. موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علوی‌پور نمونه‌ای از یک برند شخصی است که از این سبک لوگو برای معرفی خود استفاده کرده است.

پنج نمونه مونوگرام خارجی

1. «مک دونالد» (McDonald) کمپانی بزرگ و معروف فست فود امریکایی از این سبک لوگو در طراحی خود استفاده کرده است.

2. «شنل» (Chanel) که برندی لوکس در زمینه ارائه پوشاک، عطر و لوازم آرایشی است از چنین سبک لوگویی برای معرفی خود به مخاطب استفاده کرده است.

3. برند «هیولت پاکارد» با حرف اختصاری HP یک شرکت امریکایی چند ملیتی فناوری اطلاعات است که محصولات اصلی آن چاپگر، سرور، لپ تاپ، موبایل، تبلت و نرم‌افزارهای مدیریت شبکه است و از چنین سبک لوگویی استفاده کرده است.

4. برند «گوچی» (Gucci) که برندی ایتالیایی در صنعت مد و کالاهای چرمی است نیز از چنین سبک لوگویی بهره برده است.

5. شرکت الکترونیکی کره‌ای و چند ملیتی ال جی (LG) که مخفف Lucky-GoldStar است از چنین سبک لوگویی در طراحی خود استفاده نموده است.

چگونه مونوگرام طراحی کنیم؟

1. در وهله اول باید برند، ویژگی‌ها و اهدافش را به خوبی بشناسید.

2. تحقیق و بررسی کنید تا ببینید چگونه، با چه چیدمان، شکل و یا رنگی، لوگویی که ارائه می‌کنید مفهوم مورد نظر برند را منتقل می‌کند.

3. متناسب با فضای برند و هوشمندانه طراحی کنید. هر عنصری -چه رنگ، چه حرف و چه شکل- را هوشمندانه و مرتبط با برند در طرحتان به کار ببرید.

4. به سادگی و انعطاف‌پذیری طرح انتخابی خود توجه کنید.

5. طرحتان باید متعادل و متوازن باشد و توجه مخاطب را فقط به یک نقطه از خود جلب نکند. پس در به کارگیری رنگ‌ها، زوایا، فاصله بین عناصر، تقارن و غیره دقت کنید. 6. دقت کنید که طرحتان متفاوت و منحصربه‌فرد باشد.

7. به انتخاب رنگ توجه کنید. لازم نیست در طرحتان از تمامی رنگ‌هایی که در محصولاتتان به کار رفته، استفاده کنید. این کار چندان خلاقانه نیست. شما می‌توانید دو رنگ اصلی را برای معرفی برند خود انتخاب کنید.

سخن پایانی

مونوگرام از متداول‌ترین انواع طراحی لوگو است که با ترکیب چند حرف می‌توانید به شیوه‌ای خلاقانه برندتان را معرفی کنید. این نوع از لوگو اگر با بررسی برند، بازار، شناخت عناصر و مفاهیم و به طور کلی هوشمندانه طراحی شود به تاثیرگذاری بیزینستان کمک می‌کند.

برای دیدن نمونه های تولید شده توسط تیم آرمکده به لینک زیر مراجعه کنید:

نمونه لوگو