قلم نوری چیست و چه کاربردی دارد؟

در سالیان دور برای انتقال داده‌های نوشتاری به فضای کامپیوتر از روش‌های مختلفی از جمله اسکن کردن استفاده می‌کردند. به کارگیری این روش‌ها دردسرهای خاص خودش را داشت. با گسترش ابزارهای ورودی دیجیتال این مشکل از میان رفت.

 موس به عنوان یکی از این ابزارها در انتقال داده‌ها به کامپیوتر به کار می‌رفت اما سرعت عمل، سهولت و دقتی برای طراحی نداشت و عملا بی‌کاربرد محسوب می‌شد. روی کار آمدن قلم‌های نوری خلاءهای موس را پر کرد. در این مقاله به تعریف قلم‌های نوری وکاربردشان می‌پردازیم و معیارهای مهم برای خرید آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

قلم نوری چیست؟

قلم نوری، یک دستگاه ورودی کامپیوتر به شکل قلم است که با حساسیت خود به نور برای تغییر داده‌ها، انتخاب متن یا تغییر آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شکل اولیه‌ی این دستگاه با مانیتور CRT بود که برای دستکاری و یا برجسته‌سازی اطلاعات استفاده می‌شد.

 این قلم‌ها زمانی که توسط پرتو الکترون اشعه کاتد اسکن می‌شوند تغییرات روشنایی پیکسل‌های اطراف نقطه مورد نظر روی صفحه را تشخیص می‌دهند و زمان این رویداد را به کامپیوتر منتقل می‌کنند. 

از آنجایی که CRT یک بار پیکسل‌های کل صفحه را اسکن می‌کند درنتیجه کامپیوتر می‌تواند زمان پیشبینی شده برای اسکن نقاط مختلف صفحه را توسط پرتو تشخیص دهد و موقعیت قلم روی صفحه را بفهمد. 

به عبارت دیگر قلم‌های نوری برای تشخیص نوری که از یک منطقه روشن مانند مانیتور کامپیوتر ساطع می‌شود طراحی شده‌اند. این قلم‌ها توسط نوری که از منبع نور ایجاد می‌شود می‌درخشند. به گزارش وبوپدیا، قلم نوری دستگاهی همانند موس است با این تفاوت که این قلم توسط نور راحت‌تر می‌تواند مکان‌نما را جابجا کند.

انواع قلم نوری

1. قلم‌های نوری سیم‌دار: قلم‌های نوری به دلیل کاربرد بصری خود ابزارهایی کاربرپسند هستند. تنها کافی است برای انتخاب چیزی توسط آن‌ها به نقطه‌ای از صفحه اشاره کنید. 

با این وجود در گذشته این قلم‌ها کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفتند چون کاربران استفاده از موس و پد لمسی را آسانتر می‌دیدند. به اکثر قلم‌های نوری قدیمی سیمی متصل بود. از آنجایی که این قلم‌ها احتیاجی به شارژ مجدد ندارند درنتیجه وجود سیم برای آن‌ها می‌تواند دست‌وپاگیر باشد.

2. قلم‌های نوری باتری‌دار: قلم‌های نوری هنگام استفاده از خود اشعه تولید می‌کنند. نوع باتری‌دار این قلم‌ها تا مدت زیادی می‌توانند با باتری خود کار کنند. به کار رفتن باتری موجب می‌شود که استفاده از این قلم‌ها کارآمدتر شود. بسیاری از کامپیوترها، درایوهای نرم‌افزاری برای این قلم‌ها را ندارند و این درایوها را باید از روی سی دی که همراه این قلم ارائه می‌شود دانلود و نصب کرد.

3. قلم طراحی: این نوع از قلم‌ها به طراحان امکان طراحی با استفاده از نور را می‌دهند و قابلیت ترسیم سه بعدی را دارند. طبقه گفته‌ی دانشگاه واشنگتن طراحان برای ترسیم مدل سه بعدی تصمیم می‌گیرند که منبع نور در کدام قسمت قرار بگیرد و سپس می‌توانند نمایش‌های سه بعدی از تأثیر نور بر منطقه اطراف را ببینند. طراح می‌تواند وسایل نوری را انتخاب کند که برای منطقه خاص مورد نظرش بیشترین کاربرد را داشته باشد.

4. تبلت‌ها: قلم نوری در اصل برای ترسیم اشیا روی صفحه مورد استفاده قرار می‌گرفت. اگرچه ترسیم توسط این قلم‌ها وضوح بالایی نداشت و استفاده از آن‌ها نیز راحت نبود و تصویرگر می‌بایست برای طراحی به مانیتور نزدیکتر شود. اینگونه بود که تبلت‌ها جایگزین انواع قدیمی این نوع قلم‌ها شدند و از آن‌ها برای خلق امضا، فعالیت‌های هنری گرافیکی و طراحی استفاده شد. طراحان برای استفاده از تبلت از قلم‌های سرسوزنی روی صفحه‌ای مسطح استفاده کردند. با وجود این اختراع، دیگر طراحان به جای اینکه طرح خود را روی اسکرین کامپیوتر بکشند، روی صفحه‌ی خود تبلت طراحی می‌کنند.

5. قلم نوری LED: از انواع دیگر قلم‌های نوری هستند که هنگام فشرده‌شدن، رنگ‌های روشن تولید می‌کنند و قابل شارژ نیز هستند.

کاربردهای قلم نوری

امروزه قلم‌های نوری برای مقاصد مختلفی استفاده می‌شوند. از جمله متداول‌ترین موارد مصرف این قلم‌ها در حوزه طراحی و خلق آثار گرافیکی است. اما کاربرد این قلم‌ها به همین حوزه محدود نمی‌شود. بسیاری از اساتید برای مقاصد آموزشی از این قلم‌ها استفاده می‌کنند و این ابزار مدرن می‌تواند جایگزین مناسبی برای گچ و تخته سیاه یا ماژیک و وایت برد باشد و اطلاعات درسی را روی صفحات نمایشگر دانشجویان وارد کند. 

همچنین از کاربرد این ابزار در حوزه‌ی معماری، آموزش‌های از راه دور و ثبت دیجیتالی نسخه نیز نمی‌توان غافل شد. در برخی اتوماسیون‌های اداری و ثبت امضای الکترونیکی نیز از این قلم‌ها استفاده می‌شود. 

افراد حتی می‌توانند توسط این قلم‌ها دستخط خود را به شکل الکترونیکی در رایانه ثبت کنند. به طور کلی قلم‌های نوری این امکان را به مخاطب می‌دهند که همچون زمانی که خودکار را بر روی کاغذ می‌کشد به همان آسانی بتواند روی صفحه نمایش کامپیوتر نیز اطلاعاتی را وارد یا طرحی را ترسیم کند.

مزایای استفاده از قلم نوری

1. یک ابزار انتخاب دقیق است. این قلم‌ها به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید با دقت به نقطه‌ای از صفحه نمایشگر اشاره کنید. این ویژگی در کنار سرعت عملی که این قلم به مخاطب می‌دهد موجب می‌شود تا آن را تبدیل به ابزاری جذاب برای کاربر کند.

2. برای خلق آثار هنری کاربردی است. این قلم‌ها به نسبت موس‌ها برای انجام طراحی و سایر فعالیت‌های هنری مناسب‌ترند. ترسیم خطوط نرم، صاف و طبیعی توسط موس سخت است.

 از قلم نوری نیز همانند تبلت می‌توان بدین منظور استفاده کرد و توسط آن خطوط نرم، صاف و تمیزی ترسیم کرد. اما قلم‌های نوری با توجه به تأخیر در عملکرد به نسبت تبلت‌ها دقت کمتری در طراحی دارند.

3. موجب کارایی فضای میزکار می‌شوند. قلم‌های نوری می‌توانند برای میزکارهای کوچک مناسب باشند چراکه قلم به پد موس احتیاجی ندارد و تنها موارد مورد نیاز کاربر، مانیتور، کیس کامپیوتر و صفحه کلید است. مانیتورهایی که به گیره‌ای برای نگه داشتن قلم مجهز هستند به خلوت‌تر شدن میز کار کاربر کمک بیشتری می‌کنند.

معایب استفاده از قلم نوری

1. پوزیشن سختی را برای استفاده توسط کاربر ایجاد می‌کنند. از آنجا که کاربر باید برای استفاده از قلم به صفحه‌ی مانیتور نگاه کند درنتیجه باید در پوزیشن خاصی بنشیند تا به آن دو تسلط داشته باشد. 

شاید قرار گرفتن در این پوزیشن برای کاربر راحت نباشد. در اغلب موارد حتی اگر صفحه مانیتور به سمت شما متمایل شود باز هم باید برای افزایش دقت باید خم شوید. بسته به اندازه و جهت مانیتور استفاده طولانی‌مدت از قلم‌های نوری موجب خستگی مچ دست می‌شوند.

2. برای استفاده از قلم‌های نوری به مانیتورهای تخصصی نیاز است. مانیتورهای مربوط به اکثر قلم‌های نوری با کابل اشعه کاتدی قدیمی ساخته می‌شوند و همین موجب سنگین و دست‌وپاگیر شدن آن‌ها می‌شود. 

برای استفاده از این قلم‌ها، مانیتورهای CRT لازم است زیرا قلم باید پرتوهای الکترونی مورد استفاده در مانیتور را تشخیص دهد تا بتواند موقعیت عناصر روی صفحه را معین کند. خرید چنین مانیتورهایی به نسبت تبلت‌های گرافیکی و تاچ اسکرین، سخت‌تر است.

3. برای استفاده‌ی عمومی ناکارآمد است. قلم‌های نوری برای فعالیت‌های تخصصی به کار می‌روند اما رایانه‌های عمومیِ رومیزی توسط رابط‌های دیگر کاربرد بهتری برای استفاده عمومی دارند. 

به کارگیری موس‌های استاندارد، کیبورد و صفحات لمسی به نسبت قلم‌های نوری آسان‌تر است و علاوه بر آن فشار فیزیکی کمتری را نیز ایجاد می‌کنند. قلم‌ها با داشتن رابط‌های تخصصی هزینه‌ی بیشتری برای کاربر به همراه دارند؛ خصوصا زمانی که بخواهند در مقایس وسیع مورد استفاده قرار گیرند.

تفاوت قلم نوری و موس

موس یکی از محبوب‌ترین دستگاه‌های نشانگر و کنترلگر مکان‌نما است. این دستگاه دارای جعبه‌ی کوچکی به اندازه‌ی کف دست است که توسط توپ گردی که در زیر آن قرار دارد حرکت می‌کند. با فشار دادن دکمه‌ی موس سیگنال‌هایی به CPU یا پردازنده ارسال می‌شود. 

استفاده از این دستگاه آسان است، قیمت بالایی ندارد و به نسبت دکمه‌های کیبورد، مکان‌نما را سریع‌تر حرکت می‌دهد. قلم نوری نیز دستگاهی نشانگر مشابه با موس است و برای انتخاب بخشی از صفحه یا طراحی روی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه شامل یک سلول نوری است که درون یک لوله کوچک قرار گرفته است و با حساسیتی که به نور دارد کار می‌کند.

 طراحان می‌توانند بسته به فشاری که به قلم‌های نوری حین استفاده وارد می‌کنند خطوطی با ضخامت کم یا زیاد ایجاد کنند اما چنین قابلیتی در موس وجود ندارد و خطوط ایجاد شده توسط آن یکدست است. از سوی دیگر به دست گرفتن یک قلم به لحاظ ارگنومیک برای کاربر آسان‌تر از موس است و دقت و سرعت عمل او را بالاتر می‌برد.

تفاوت قلم های نوری نمایشگردار و بدون نمایشگر

از جنبه‌ی قابلیت بصری، قلم‌های نوری به دو دسته قلم‌های نوری نمایشگردار و بدوننمایشگر تقسیم می‌شوند. قلم‌های نوری نمایشگردار دارای یک صفحه نمایش هستند که توسط آن می‌توان تصویر داخل کامپیوتر را راحت و با کیفیت خوب مشاهده کرد. 

شما حین استفاده از این نوع قلم می‌توانید حرکت دست خود و همچنین صفحه نمایش را به صورت همزمان ببینید و روی کارتان مسلط‌تر باشید در نتیجه کارایی بالایی دارد. 

قلم‌های بدون نمایشگر در حقیقت قلم‌هایی همراه با پد هستند که به مانیتور کامپیوتر متصل می‌گردند و کاربر حین استفاده از آن نمی‌تواند همزمان به صفحه مانیتور و حرکت دست خود نگاه کند.

 کار با نمونه بدون نمایشگر سخت‌تر و محدودتر است. قلم‌های نوری بدون نمایشگر اندازه‌ی کوچکی دارند و به راحتی قابل حمل هستند. قلم‌های نوری نمایشگردار اگرچه محصولی حرفه‌ای برای طراحی هستند اما اندازه‌ی بزرگتری دارند و حمل آن‌ها سخت‌تر است.

چگونه یک قلم نوری مناسب انتخاب کنیم؟

1. چند ویژگی کاربردی در قلم‌های نوری وجود دارد که قبل از خرید لازم است به آن‌ها توجه کنید:

- حساسیت به فشار: قلم‌های نوری به فشار حساس هستند و بسته به میزان فشاری که توسط کاربر به آن‌ها اعمال می‌گردد می‌توانند خطوطی با ضخامت مختلف و تونالیته رنگی متفاوت ایجاد کنند. میزان طیف فشار قابل شناسایی برای قلم‌های مختلف متفاوت است که پیشنهاد می‌کنیم قبل از خرید آن را بررسی کنید.

- حساسیت به زاویه: دانستن این ویژگی نیز همانند ویژگی فوق‌الذکر هنگام خرید حائز اهمیت است چراکه با تغییر زاویه قلم، تنالیته رنگی و ضخامت تغییر می‌یابد.

- وضوح: وضوح یا رزولوشن تعداد خطوط فعال در واحد طول است که میزان دقت را مشخص می‌کند و با واحد LPI نمایش داده می‌شود. هرچقدر میزان این عدد بیشتر باشد خطوط نرم‌تر هستند و هرچقدر میزان عدد کمتر باشد خطوط به شکل پله پله نمایش داده می‌شوند.

- ابعاد سطح فعال: مساحت سطح فعال باید متناسب با مساحت سطح نمایشگر باشد. اگر مساحت این سطح از مساحت نمایشگر کمتر باشد موجب سرعت بیش از اندازه‌ی نشانگر و اگر مساحت سطح فعال از مساحت نمایشگر بیشتر باشد سرعت نشانگر کم می‌شود.

- کلیدهای میانبر: این کلیدها دسترسی کاربر را سریع‌تر می‌کنند و قابلیت خصوصی‌سازی دارند و هنگام خرید قلم توجه به این کلیدها بسته به نیازتان ضروری است.

- نرخ پاسخگویی: این ویژگی در حقیقت سرعت ارتباط قلم با پد را نمایان می‌کند. زمانی که این نرخ بالا باشد، تأخیر یا Delay کم می‌شود و با کم بودن نرخ پاسخگویی، تأخیر اتفاق می‌افتد و خط کمی پس از تماس قلم به پد روی نمایشگر کشیده می‌شود.

2. باید بدانید که هدفتان از خرید قلم نوری چیست. به عنوان مثال در طراحی فرش و پارچه باید از قلمی با پد کوچک استفاده کرد و این مورد نیازی به حساسیت به فشار و حساسیت به زاویه و رزولوشن بالا ندارد.

 برای یادداشت‌برداری دیجیتال، ثبت نسخه و آموزش آنلاین، داشتن ویژگی رزولوشن یا وضوح بالا برای قلم‌های نوری کاربردی است و وجود حساسیت به فشار و حساسیت به زاویه ضروری نیست. 

حتی برای این موارد به دلیل سهولت کاربری، استفاده از پد کوچک توصیه می‌گردد. اما در مواردی که قصد کاربر از خرید قلم نوری، طراحی حرفه‌ای و تصویرگری است توجه به رزولوشن، حساسیت فشار و حساسیت زاویه و بالا بودن میزان آن‌ها اهمیت پیدا می‌کند و مساحت پد قلم باید با مساحت نمایشگر متناسب باشد.

3. با توجه به امکاناتی که هر قلم ارائه می‌کند هزینه‌ی متفاوتی نیز دارد در نتیجه باید از قبل بررسی کنید که آیا قلم‌های نوری با قیمت پایین‌تر امکانات مورد نیاز شما از نظر حساسیت به فشار، حساسیت به زاویه، وضوح تصویر و غیره را دارند یا خیر. ممکن است بتوانید قلم‌های ارزان‌قیمت‌تری که پاسخگوی نیازتان باشد را نیز پیدا کنید و لزومی به صرف هزینه‌ی بیشتر نباشد.

بهترین قلم نوری سال 2020

انواع مختلفی از قلم‌های نوری در بازار موجود است که بنا به هدف کاربر می‌توانند مورد مناسبی برای استفاده محسوب شوند. در این بین تبلت طراح گرافیکی مدل Wacom Intuos Pro در بالای لیست قرار می‌گیرد. 

این تبلت در سه سایز کوچک، متوسط و بزرگ ارائه می‌شود. حساسیت به فشار در این نوع قلم 8192 است و نیاز به شارژ و باتری ندارد. از سوی دیگر طراحی زیبای آن برای کاربران جذابیت ایجاد می‌کند. قادر به پشتیبانی از ویندوز 7 و بالاتر و همچنین سیستم عامل Mac 10.10 و جدیدتر است. 

این تبلت به درگاه USB مجهز است اتصال بلوتوثی آن موجب می‌شود که بتوانید به دستگاه‌های تلفن همراه و مناطق بزرگتر متصل شوید. این قلم به دلیل وجود ویژگی مولتی تاچ، کلیدهای میانبر قابل‌تنظیم، منوی رادیکال و غیره، مورد توجه تصویرسازان و طراحان گرافیک قرار می‌گیرد.

بهترین برندهای قلم نوری در ایران

در این بخش به بررسی سه مورد از برترین قلم‌های نوری در ایران که مورد توجه کاربران قرار می‌گیرند می‌پردازیم:

1. قلم نوری x pen مدل Deco Pro: حساسیت به فشار در این مدل در بالاترین میزان و معادل 8192 است. وضوح در این قلم برابر 5080، سرعت انتقال اطلاعات 200>= ، دارای 8 عدد کلید میانبر و سطح فعال آن 9 ×5 Inch است. 

وجود تاچ رینگ پیشرفته و کلیدهای میانبر تا حد زیادی کاربر را از کیبورد بی‌نیاز می‌کند. این قلم می‌تواند به گوشی‌های اندروید و ios نیز متصل شود. این قلم یکی از بهترین انواع قلم‌های نوری برای طراحان در ایران به شمار می‌رود.

2. قلم نوری اینتوس پرو مدیوم وکام (Wacom Intuos Pro Medium): این قلم در سه سایز کوچک، متوسط و بزرگ موجود است که اندازه‌ی صفحه‌ی فعال آن‌ها معادل a5، a6 و a4 است. این قلم در دو شکل بی‌سیم (بلوتوثی) و همراه کابل ارائه می‌گردد.

 توان باتری در نوع بدون سیم آن معادل 3 الی 4 ساعت است. سطح فعال آن برابر 148 ×224 mm، تشخیص زاویه‌ی قلم ± 60 درجه، دارای هشت دکمه‌ی قابل برنامه‌ریزی، وضوح تصویر LPI 5080 و حساسیت به فشار 8192 LEVEL است و از سیستم عامل ویندوز 7 به بالا و مک OS X 10.10 به بالا پشتیبانی می‌کند.

3. قلم نوری هوئیون مدل INSPIROY Q11K: این قلم هم به همراه کابل و هم بدون آن قابل استفاده است و با تنها یک بار شارژ به مدت 7 ساعت، می‌تواند 40 ساعت به صورت مداوم کار کند. وضوح تصویر در این قلم LPI5080، میزان حساسیت به فشار 8192، سرعت انتقال اطلاعات یا نرخ پاسخ‌دهی RPS233 و سطح فعال آن 11 اینچ و هشت عدد کلید میانبر دارد و تمامی این مشخصات، آن را برای کارهای هنری دیجیتال کارآمد می‌کند.

اختراع قلم نوری نقشی کاربردی در فضای 0 و 1 ایفا کرد و رفته‌رفته توجه کاربران مختلفی اعم از گرافیست، تصویرگر، پزشک، معلم و غیره را به خود جلب کرد. قلم‌های نوری دارای انواع مختلفی هستند که بسته به امکاناتی که ارائه می‌دهند قیمت متفاوتی دارند. 

با شناخت بهتر این ابزارها و بررسی اطلاعات فنی که در این مقاله به آن‌ها پرداختیم می‌توانید متناسب به هدفتان قلمی کارآمد را انتخاب کنید.

برای دیدن نمونه کار های طراحی شده تیم گرافیست ما به لینک زیر مراجعه کنید :

نمونه کارهای لوگو