فضای منفی در طراحی لوگو (Negative Space) یکی بهترین تکنیکهای طراحی لوگو شناخته میشود که به راحتی میتواند توجه مخاطبان را جلب کند و ذهن آنها را درگیر سازد. حتما تا کنون برای شما نیز پیش آمده است که با دیدن یک تصویر، علاوه بر سوژه اصلی یک و یا چندین تصویر معنادار دیگر نیز در آن پیدا کردهاید. این تصاویر چندگانه در واقع همان فضای منفی در طراحی لوگو هستند که از پس زمینه و یا نقشهای یک تصویر برای ایجاد تصویری دیگر استفاده میکنند. طراحی فضای منفی شیوهای مبتکرانه و منحصر به فرد جهت انتقال افکار و دیدگاههای متعدد در یک تصویر است که بدون استفاده از محتوا، ایجاد فاصله میان کلمات و یا نمادهای موجود در لوگو ایجاد میشود. افراد بسیاری Negative Space را با فضای خالی در طراحی لوگو اشتباه میگیرند؛ در صورتی که فضای خالی دارای مفهومی کاملا متفاوت است و به ایجاد فاصله میان اجزای لوگو (حروف و تصاویر) اشاره دارد. در فضای منفی نیز فضای خالی وجود دارد اما از این فضا در جهت انتقال معنا و مفهومی خاص به مخاطب استفاده میشود که کارکرد آن با فضای خالی میان اجزای لوگو تفاوت اساسی دارد. در ادامه این مطلب مفهوم دقیق فضای منفی در طراحی لوگو را مورد بررسی قرار میدهیم و شما را با انواع مختلف این تکنیک خاص طراحی بیشتر آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
فضای منفی در طراحی لوگو چیست؟
فضای منفی در طراحی لوگو به فضای خالی در اطراف یک شی مصور اشاره دارد که به انتقال معنا و تعریف آن کمک میکند. به بیان سادهتر منظور از فضای منفی در واقع یک «فضای استفاده نشده» است که نقش مهمی را در طراحی لوگو ایفا میکند. فضای منفی به صورت غیر مستقیم طراحی میشود و نحوه قرار گرفتن عناصر و اجزای طرح در آن از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی اگر طرح شما از اجزای زیادی تشکیل شده باشد اما فضای منفی آن کافی نباشد، خروجی نهایی لوگو کمی گیج کننده و شلوغ به نظر میرسد. برعکس این موضوع نیز صادق است و اگر فضای منفی شما در طرح بیش از اندازه باشد، طراحی شما غیر واقعی به نظر میرسد و مخاطب قادر به برقراری ارتباط و درک معنا و مفهوم آن نخواهد بود.
استفاده از فضاهای منفی در طراحی لوگو به شما این امکان را میدهد تا با بهره گیری از تصویر اصلی طرح خود بتوانید تصاویر و یا مفاهیم بیشتری به آن اضافه نمایید. یعنی مخاطب با نگاه اول، مفهوم و ایده اصلی لوگو را دریافت میکند و سپس با کمی دقت میتواند تصاویر غیر مستقیم و مستتر در آن را نیز پیدا کرده و با آنها ارتباط برقرار کند. این تکنیک جذاب به طراحان کمک میکند تا با ایجاد فضای منفی و مثبت در طراحی لوگو خود بتوانند توجه مخاطبان را به طرح خود جلب نمایند و آنها درگیر پیدا کردن معنا و مفهوم طرح کنند. این فرآیند نوعی تاثیر روانشناسی بر ذهن مخاطبان دارد و در نهایت منجر به ماندگاری لوگوی مورد نظر در ذهن آنان خواهد شد؛ زیرا مخاطب زمان مشخصی را صرف تجزیه و تحلیل طرح لوگو کرده است و به همین دلیل به سادگی آن را از یاد نمیبرد.
چرا باید از فضای خالی در طراحی لوگو استفاده کنیم؟
سوالی که ممکن است اکنون برایتان پیش آمده باشد این است که چرا باید از فضای خالی در طراحی لوگو استفاده کنیم و یا استفاده از فضای منفی در طراحی لوگو چه مزیتی دارد؟ مهم ترین مزیت استفاده از تکنیک Negative Space در طراحی لوگو این است که طرح شما را از سایر طرحهای ساده و ابتدایی، متمایز میسازد و مخاطب نیز در نگاه اول این وجه تمایز را به خوبی درک خواهد کرد. دلایل و مزایای دیگر استفاده از فضای منفی در طراحی لوگو شامل:
ایجاد فضای منفی در طراحی لوگو نشان دهنده خلاقیت شما است
خلاقیت مهمترین ویژگی طراحان گرافیک است که تاثیر بسزایی بر خروجی طرحهای آنان خواهد داشت. استفاده از تکنیک فضای منفی نیز به خلاقیت و نوآوری خاصی نیاز دارد تا بتواند توجه مخاطب را جلب نماید. بنابراین زمانی که یک طراح از فضای منفی در طراحی لوگوی خود استفاده میکند در واقع به نوعی خلاقیت و توانایی خود در طراحی را نشان میدهد. از طرفی دیگر نیز طراحی با فضای منفی یک روش عالی و سرگرم کننده برای برجسته ساختن تواناییهای شرکت شما و ایجاد نوآوری در خارج از چارچوبهای معمول و همیشگی است.
فضای منفی لوگوی شما را ساده اما جذاب نگه می دارد
استفاده از فضای منفی در طراحی لوگو به شما کمک میکند تا به جای استفاده بیش از حد از عناصر مختلف در طرح خود بتوانید یک لوگو ساده اما مفهومی طراحی کنید. این تکنیک به شما امکان میدهد تا لوگویی منحصر به فرد و در عین حال ساده و جذاب طراحی کنید.
فضای منفی لوگوی شما را به یاد ماندنی تر می کند
بدیهی است که یک لوگوی یونیک و خاص در مقایسه با یک لوگوی ساده و عمومی، تاثیر بیشتری بر مخاطب خواهد داشت و به لوگویی ماندگار و به یاد ماندنی تبدیل میشود. زمانی که به طور هوشمندانه و خلاقانه از تکنیک فضای منفی استفاده کنید در نهایت لوگویی طراحی میکنید که مخاطبان با دیدن آن به تفکر و تامل درباره مفهوم آن وادار میشوند و همین درگیر شدن با لوگو نیز در نهایت موجب ماندگاری آن در ذهن آنان خواهد شد.
استفاده از فضای منفی موجب درگیر شدن مصرف کنندگان می شود
لوگوهایی که تکنیک فضای منفی به درستی در آنها اجرا شده باشد به راحتی میتوانند مفاهیم مخفی و پنهان خود را به مخاطب انتقال دهند و آنان را برای درک معنای حقیقی لوگو درگیر کنند. این ترفند در واقع یک روش سرگرم کننده جهت آشنایی و درگیری مخاطب با نام تجاری شما محسوب میشود که به برندسازی موفق کسب و کارتان نیز کمک بسیاری خواهد کرد.
فضای منفی لوگوی شما را متمایز می کند
مهمترین مزیت استفاده از فضای منفی در طراحی لوگو این است که لوگوی شما را در عین سادگی از سایر لوگوهای مشابه، متمایز ساخته و آن را در نظر مخاطب برجسته میسازد. با ترکیب خلاقانه عناصر مختلف در کنار یکدیگر و استفاده نوآورانه از منابع در دسترس میتوانید لوگوی برند خود را به صورت حرفهای طراحی کنید و آن را به نمادی ماندگار از کسب و کارتان تبدیل نمایید.
انواع فضای منفی در طراحی لوگو
فضای منفی در طراحی لوگو دارای انواع مختلفی است که بکارگیری هریک از آنها منجر به طرح یک لوگوی خاص و منحصر به فرد برای برند شما خواهد شد. انتخاب از میان انواع مختلف فضای منفی به نوع لوگو و میزان خلاقیت شما به عنوان یک طراح بستگی دارد. با این حال انواع مختلف فضای منفی در طراحی لوگو شامل:
معنای دوگانه
معنای دوگانه یکی از رایجترین انواع فضای منفی در طراحی لوگو است که با ترکیب فضای مثبت و منفی و همچنین ایجاد یک فضای خالی میان دو تصویر و یا دو کلمه سعی دارد دو مفهوم مرتبط را به بیننده انتقال دهد. این فضاسازی باعث میشود تا مخاطب، لوگوی شما را با دو دید متفاوت درک کند. به عنوان مثال در لوگوی Guild of Food Writers (انجمن نویسندگان غذا) از فضای منفی لوگو جهت نشان دادن همزمان خودکار برای نویسندگان و قاشق برای غذا استفاده کرده است. در این میان لوگوهایی نیز وجود دارند که از برخی علائم دوگانه برای نشان دادن نام تجاری و خدمات خود استفاده میکنند. به عنوان مثال لوگوی Spartan Golf Club (باشگاه گلف اسپارتان) از این روش برای طراحی لوگو خود استفاده کرده است؛ بدین صورت که تصویر یک مرد به عنوان اسپارتان (یکی از جنگجویان معروف) را طراحی کرده است که در حال بازی گلف است.
تصاویر پنهان
استفاده از تصاویر پنهان یکی دیگر از انواع تکنیکهای استفاده از فضاهای منفی در طراحی است که پیاده سازی آن به هوش و ذکاوت خاصی نیاز دارد. برای انجام این روش باید از طرح اصلی لوگوی خود به عنوان پایه و اساس طراحی یک تصویر پنهان و البته مرتبط با برندتان استفاده کنید. به عنوان مثال شرکت شکلات سازی توبلرن (Toblerone) در لوگوی کوهستانی معروف خود یک خرس را نیز طراحی کرده است که این خرس نمادی از پایگاه اصلی این شرکت است. این تکنیک در طراحی لوگوی رستوران مارتینی هاوس (Martini House) نیز دیده میشود که در نگاه اول دو جام مارتینی (نوعی نوشیدنی الکی) به چشم میخورد اما در وسط این جامها، تصویر یک خانه نیز به چشم میخورد.
تایپوگرافی
در برخی موارد نیز میتوانید از فضای منفی یا فضای خالی موجود در لوگو استفاده کنید و به حاشیه برخی حروف و کلماتی که در طراحی لوگو پنهان شدهاند، شکل و فرم خاصی بدهید. به عنوان مثال شرکت تولیدکننده بستنی میستر کوپر (Mister Cooper) کلمه ice cream را در میان شکل یک رژلب پنهان کرده و نام شرکت را نیز در داخل آن نوشته است. لوگو شرکت خدمات پستی و حمل و نقل فدکس (FedEx) نیز نمونه یکی دیگر از لوگوهای معروفی است که از تکنیک تایپوگرافی در فضای منفی لوگوی خود استفاده کرده است. با دقت به لوگوی این شرکت میتوانید فلش سفید کوچک طراحی شده در میان دو حرف E و X را مشاهده کنید. این فلش در واقع نشان دهنده حرکت و پویایی این شرکت است.
ایجاد مرز
فضای منفی در طراحی لوگو در برخی مواقع نیز به عنوان یک مرز میان دو تصویر ظاهر میشود که در واقع با فضای مثبت ترکیب شده و یک تصویر کامل را تشکیل خواهد داد. طراح لوگو باغ وحش پیتسبورگ (Pittsburgh Zoo) به شکلی هنرمندانه و حرفهای از این تکنیک برای طراحی این لوگوی ماندگار استفاده کرده است. همانطور که میبینید در طراحی این لوگو یک درخت با جزئیات کامل ترسیم شده است و سپس با کمی دقت میتوانید تصویر یک ببر و یک میمون را نیز مشاهده کنید که در مقابل یکدیگر قرار گرفتهاند؛ ترکیب این سه عنصر برای لوگوی باغ وحش بسیار حرفهای و جذاب است. لوگوی مسابقات اتومبیلرانی فرمول یک (Formula1) یا F1 نیز نمونه دیگری از این تکنیک است که عدد 1 با رنگ سفید در میان حرف F و یک شکل انتزاعی قرمز قرار دارد و مفهوم سرعت در طراحی این شکل کاملا قابل درک است.
نمونه هایی از طراحی لوگو با فضای منفی
حال که با مفهوم دقیق و انواع فضای منفی در طراحی لوگو آشنا شدید، در این بخش چندین مورد از معروفترین لوگوهای دنیا که با استفاده این تکنیک طراحی شدهاند را به شما معرفی میکنیم:
لوگو شبکه NBC
شبکه تلویزیونی و رادیویی NBC به دلیل استفاده از رنگهای متنوع و شاد در برنامههای خود یکی از شبکههای پرطرفدار آمریکایی است که در لوگوی خود یک طاووس را با رنگهای مختلف طراحی کرده است.
لوگو امید برای کودکان آفریقایی
لوگو امید برای کودکان آفریقایی یکی بهترین نمونههای استفاده از فضای منفی در طراحی لوگو است که با کمی دقت در آن میتوانید طرح نقشه قاره آفریقا و ارتباط معنایی با فاصله ایجاد شده میان کودک آفریقایی و مادر او را مشاهده کنید.
لوگو شرکت الکتریکی Elettro Domestici
لوگو شرکت الکتریکی Elettro Domestici یکی دیگر از نمونههای حرفهای و هوشمندانه استفاده از فضاهای منفی در طراحی لوگو است که شکل ظاهری و کلی آن شبیه به یک پریز بوده و مرتبط با حوزه فعالیت شرکت است. این لوگو از ترکیب جذاب دو حرف E و Dطراحی شده که در واقع برگرفته از دو حرف اول نام شرکت است. حرف D در سمت راست لوگو و حرف E نیز در سمت چپ لوگو قرار دارند که در نگاه اول شبیه به پریز برق هستند.
لوگو باغ وحش کلن آلمان
باغ وحش کلن آلمان به دلیل نگهداری از فیلهای آسیایی شهرت دارد و طرح اصلی لوگوی آن نیز یک فیل است. اما با کمی دقت در بدن این فیل میتوانید تصویر یک کرگدن و زرافه را نیز مشاهده کنید که ارتباط معنایی نزدیکی با باغ وحش دارند و بسیار هنرمندانه طراحی شدهاند.
جمع بندی
استفاد از فضای منفی درطراحی لوگو یکی از روشهای منحصر به فرد و جذاب در طراحی است که در آن علاوه بر تصویر اصلی، یک و یا چندین تصویر معنادار دیگر نیز وجود دارند. این تصاویر مازاد با لوگوی برند و حوزه فعالیت آن ارتباط معنایی دارند و در نگاه اول توجه مخاطبان را به خود جلب کرده و ذهن آنها را درگیر خواهند کرد. همین درگیری ذهنی نیز موجب ماندگاری لوگوی برند شما خواهد شد و آن را به نمادی به یاد ماندنی از کسب و کارتان تبدیل میکند. بنابراین اگر میخواهید لوگوی برند خود را از لوگو رقبا متمایز سازید حتما از تکنیک فضای منفی در طراحی لوگو استفاده کنید.
منبع:
www.tailorbrands.com/blog/negative-space-in-logo-design