روز جهانی گرافیک

27 آوریل از سال 1995 میلادی به عنوان روز جهانی گرافیک (World Graphics Day) نامگذاری شده است. اما پیشینه اصلی این هنر به سال‌های دورتر یعنی دوره غارنشینی بازمی‌گردد؛ همان زمانی که انسان‌ها از طریق نقاشی کشیدن با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند و هنوز با مهارت ارتباط کلامی و زبان آشنایی نداشتند. به همین جهت بسیاری از مردم هنر گرافیک را با نقاشی اشتباه می‌گیرند و گرافیست‌ها را نقاش تصور می‌کنند؛ زیرا گرافیک در واقع هنر توسعه یافته و مدرن نقاشی در نظر گرفته می‌شود و نقاشی نیز یکی از زیر شاخه‌های آن به حساب می‌آید. اما این دو هنر در اصل و ذات خود تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند و نمی‌توان آنها را به جای هم به کار برد. همه ما در طول روز به طور غیر مستقیم با گرافیک و طراحی سروکار داریم اما شاید تا کنون به وجود این هنر در اطراف خود توجه نکرده باشیم. تمامی بیلبوردها، بنرها و تیزهای تبلیغاتی، لوگوها، طراحی وب سایت‌های مختلف و هر آنچه که از طریق خلق یک تصویر سعی بر انتقال پیامی به مخاطب داشته باشد، همگی آثار گرافیکی محسوب می‌شوند. بنابراین گرافیک و طراحی در زندگی روزمره ما نقش بسزایی را ایفا می‌کنند و به همین دلیل 27 آوریل به عنوان روز جهانی گرافیک در تقویم ثبت شده است. در ادامه این مقاله شما را با تاریخچه پیدایش هنر گرافیک و علت نامگذاری روز جهانی گرافیک آشنا خواهیم کرد.

تاریخچه پیدایش هنر گرافیک

گرافیک در واقع نوعی هنر تجسمی است که تاریخچه پیدایش آن به زمان‌های قدیم و دوره غار نشینی بازمی‌گردد. انسان‌های نخستین در آن زمان برای برقراری ارتباط با یکدیگر از روش ترسیم اشکال مختلف بر روی دیوارها استفاده می‌کردند تا بدین طریق بتوانند منظور خود را به یکدیگر منتقل کنند. اما با گذشت زمان، این ترسیم شکل‌های ساده و ابتدایی جای خود را به اثرات هنری فاخر دادند و به تدریج استفاده از ابزارآلات مختلف، رنگ‌ها و اشکال گوناگون موجب پیدایش هنری جدید به نام گرافیک شد که امروزه برخی افراد آن را با نقاشی اشتباه می‌گیرند در حالی که این دو تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. گرافیک برگرفته از واژه یونانی «graphikos» و به معنای طرح زدن و یا طراحی است که به دو شکل گرافیک سنتی و مدرن وجود دارد. گرافیک سنتی شامل خطاطی، کنده کاری و نقاشی، شیشه گری و سایر صنایع دستی است اما گرافیک مدرن به مفاهیم نوین برقراری ارتباط و انتقال پیام تصویری به مخاطب اشاره دارد که شامل طراحی لوگو، پوستر، صفحات وب، نشریه‌ها، مجلات، تیزرهای تبلیغاتی و غیره است. گرافیک مدرن در واقع به معنای خلق یک اثر هنری است که بتواند از طریق تصویر، مفهومی را به مخاطب منتقل کند.

علت نامگذاری روز جهانی گرافیک

همانطور که اشاره کردیم 27 آوریل (مصادف با 7 اردیبهشت ماه) به عنوان روز جهانی گرافیک یا روز جهانی دیزاین ثبت شده است و روز گرامیداشت هنر گرافیک، طراحان و گرافیست‌ها در نظر گرفته می‌شود. تقریبا تمامی رشته‌ها و مشاغل مهم دنیا دارای یک روز به خصوص هستند که در نتیجه وقوع یک اتفاق مهم به تقویم اضافه شده‌اند. اما علت نامگذاری روز جهانی گرافیک به روز تاسیس انجمن بین‌المللی دیزاین (International Council of Design) یا به اختصار ico-D (ایکو – دی) بازمی‌گردد. این انجمن با هدف حمایت از طراحان، معرفی هنر گرافیک به مردم دنیا و نشان دادن اهمیت این رشته را در بخش‌های مختلف زندگی انسان‌ها تاسیس شد. این انجمن با برگزاری جشن‌ها، گردهمایی‌ها و مراسم‌های متعدد سعی دارد تا دانش گرافیست‌ها و طراح‌ها را ارتقا دهد و در کنار آن نیز هنر گرافیک را به عموم مردم معرفی کند.

گرافیست کیست و چه کاری انجام می دهد؟

گرافیست فردی است که با تکیه بر مهارت، ذوق و سلیقه خود باید یک پیام و مفهوم مشخص را از طریق خلق یک تصویر و یا استفاده از حروف و شکل‌های مختلف به مخاطب منتقل کند. گرافیست باید بتواند با تلفیق رنگ‌ها، اشکال، خطوط و همچنین استفاده از خلاقیت، ایده پردازی، مهارت در طراحی و بهره گیری از نرم افزارهای مختلف در حوزه گرافیک از یک طرح اولیه و ساده، یک خروجی منحصر به فرد و جذاب تولید کند تا بتواند توجه مخاطب را به اثر خود جلب نماید.

شعارهای روز جهانی گرافیک

انجمن بین‌المللی دیزاین هر ساله در روز جهانی گرافیک یک شعار مشخص را به عنوان پایه و اساس فعالیت‌های خود معرفی می‌کند و بر یک موضوع و یا دغدغه خاص تمرکز می‌کند. موارد زیر چندین نمونه از شعارهای سال‌های اخیر روز جهانی گرافیک هستند که توسط انجمن بین‌المللی دیزاین انتخاب شده‌اند و هر یک از آنها پیام مهمی را به طراحان و گرافیست‌های دنیا منتقل می‌کنند.

شعار سال 2021: «طراحی برای یکی و برای همه - Design for Each and All»

شعار روز جهانی گرافیک در سال 2021 به این مفهوم اشاره دارد که جامعه از افراد مختلف و با سلایق گوناگون تشکیل شده است و نحوه درک انسان‌ها از دنیای پیرامونشان به تجارب و محیط زندگی آنها بستگی دارد. به همین جهت انجمن بین‌المللی دیزاین با انتخاب این شعار سعی دارد طراحان و گرافیست‌ها را به تامل درباره سبک‌های مختلف زندگی انسان‌ها دعوت کرده و از طراحی به عنوان وسیله‌ای برای درک تفاوت‌ها استفاده کند.

شعار سال 2020: «حرفه‌ای باشید – Be a Professional»

شعار حرفه‌ای باشید به نقش مهم و تاثیرگذار گرافیست‌ها نه تنها در زمینه طراحی بلکه در زندگی و فرهنگ انسان‌ها اشاره دارد. این شعار طراحان را به تفکر درباره جهان پیرامون خود و خلق یک اثر حرفه‌ای و تاثیرگذار برای عموم مردم دعوت می‌کند .

شعار سال 2019: «زنان در طراحی – Women in Design»

شعار روز جهانی گرافیک در سال 2019 به برجسته سازی نقش خانم‌ها در طراحی و گرامیداشت آنها اختصاص داده شده است و از زنانی که از گذشته تا به امروز طرح‌های گرافیکی مهم و تاثیرگذاری را خلق کرده‌اند نیز تجلیل به عمل آمد.

شعار سال 2018: «کودکان هم می‌توانند – Children Can Too»

شعار سال 2018 نیز بر توانایی و ظرفیت نسل جوان در ایده پردازی و خلق آثار مهم اشاره دارد که به منظور تاکید بر شعار سال 2017 انتخاب شده است؛ زیرا کودکان امروزی، آینده را رقم خواهند زد و ایفاگر نقش بسیار مهمی هستند. انجمن بین‌المللی دیزاین با انتخاب این شعار به ارزش و ظرفیت گرافیک در جهت تغییر دنیا اشاره دارد که این تغییرات را نسل جوان ایجاد خواهند کرد.

شعار سال 2017: «از جوانی شروع کن – Start Young»

شعار روز جهانی گرافیک در سال 2017 در جهت تاکید بر معرفی و انتقال مفاهیم طراحی و گرافیک به کودکان از طریق کارگاه‌های آموزشی انتخاب شده است. ico-D بر این باور است که هنر گرافیک می‌تواند تحولات بسیاری را به وجود آورد و آینده نیز در دستان کودکان امروز است. بنابراین فرآیند آموزش و یادگیری مفاهیم طراحی باید از سنین پایین آغاز شود تا کودکان از همان ابتدا با این هنر آشنا شوند.

شعار سال 2016: «طراحی در عمل – Design in Action»

انجمن بین‌المللی دیزاین در سال 2016 با انتخاب این شعار از تمامی گرافیست‌ها و طراحان سراسر دنیا دعوت کرد تا با اشتراک گذاری نمونه‌هایی از طراحی در شهر و جامعه خود از طریق فیسبوک و یا اینستاگرام در طرح سال 2016 شرکت نمایند. اشتراک گذاری عکس، ویدیو و یا هر مفهومی که نشان دهد هنر گرفیک و طراحی موجب بهبود زندگی انسان می‌شود.

سخن پایانی

27 آپریل سالروز تاسیس انجمن بین‌المللی دیزاین ((ico-D است که به عنوان روز جهانی گرافیک شناخته می‌شود. هر ساله در سراسر دنیا رویدادها و نمایشگاه‌های مختلفی به منظور گرامیداشت این هنر و تجلیل از طراحان و گرافیست‌ها برگزار می‌شود.