طراحی آیکون

هنر طراحی آیکون برگرفته از واژه‌ی یونانی ikon به معنای تصویر است. آیکن گرافی یک شیوه‌ی استفاده از تصاویر برای بیان مفهومی خاص است. در این روش، تصاویر هر شی به‌صورت سمبل یا نماد استفاده می‌شود. آیکون‌ها، جهانی‌ترین زبان در دنیا هستند. می‌توان گفت تنها زبانی که در تمام دنیا فارغ از ملیت، نژاد، سن و جنس ‌درک‌پذیر است، تصاویر از جمله آیکون‌ها هستند. یک طرح گرافیکی کوچک که می‌تواند حاوی اطلاعات زیادی باشد و آن را در یک لحظه به مخاطب انتقال دهد. آیکون‌ها بدون استفاده از هیچ توضیح و متن اضافه‌ای یک‌سری مفاهیم را به مخاطبین انتقال می‌دهند و این ویژگی‌ای است که آیکون‌ها را متمایز و خاص می‌کند. نکته‌ی جالب‌توجه این است که از همان اوایل شکل‌گیری زندگی اجتماعی، انسان‌ها از نماد استفاده می‌کردند. تصاویر حک‌شده بر روی دیوارهای غارها نیز از نوع سمبل است که معنای برخی از آن‌ها، امروزه نیز درک‌پذیر است.

برای دیدن نمونه کارهای آرمکده بر روی لینک کلیک کنید.

طراحی آیکون به چه کاری گفته می‌شود؟

طراحی آیکون یک فرایند ساخت طرح‌های مینیمال گرافیکی است که این طرح‌ها دارای مفهوم خاصی هستند. در علم کامپیوتر، آیکن به طرحی گفته می‌شود که برای نمایش یک تابع یا مؤلفه‌ی خاص، استفاده می‌شود. در رابط گرافیکی کامپیوتر یا همان GUI، عملیات و بخش‌های مختلف با آیکون‌های مجزا نمایش داده ‌شده‌اند. طراحی آیکن کار ساده‌ای نیست. برای این کار شما باید با دانش نمادها و شیوه‌های طراحی، آشنایی کامل داشته باشید. یک اصل مهم در طراحی آیکون این است که از نمادها به‌صورت مینیمال و با حداقل جزئیات استفاده شود؛ ولی، درعین‌حال آن طرح باید بتواند مفهوم را به‌سرعت انتقال دهد. اگر شما نیز به‌عنوان یک طراح گرافیک به کار در زمینه‌ی آیکون‌ها علاقه دارید باید ابتدا سمبل‌ها را بشناسید و با نحوه‌ی استفاده از آن‌ها در ساخت یک آیکون آشنا شوید.

تاریخچه‌ی اولین آیکون طراحی‌شده

همان‌طور که گفتیم پیشینه‌ی استفاده از نمادها و سمبل‌ها به دوران ماقبل تاریخ برمی‌گردد؛ یعنی، زمانی که انسان‌های اولیه برای انتقال مفاهیم و اطلاعات خود بر روی سنگ‌ها نمادها را حکاکی می‌کردند؛ اما، به‌طور خاص تاریخچه‌ی استفاده از آیکون‌ها در گرافیک کامپیوتری، به زمان تولد رابط کاربری گرافیکی یا همان GUI برمی‌گردد. طراحی آیکون برای اولین بار توسط Xerox Alto در سال 1981 انجام گرفت. زیراکس (Xerox) اولین سیستم‌عامل مبتنی بر رابط گرافیکی را ارائه کرد و استعاره‌ی دسکتاپ نیز اولین بار توسط این شرکت به‌کار برده شد. در ژانویه‌ی 1983، مکینتاش از آیکون‌های طراحی‌شده توسط سوزان کر در اپل لیزا، استفاده کرد. اولین آیکون‌ها، ساده و درعین‌حال قابل‌فهم بودند. این اولین باری بود کاربر با یک محیط گرافیکی و سیستم‌عامل مبتنی بر کلیک، کار می‌کرد. در 1985، آمیگا ورکبنچ، آیکون‌های رنگی را معرفی کرد و ویندوز ارائه شده توسط مکینتاش نیز به‌صورت کامل بر مبنای همین آیکون‌ها بود. سیستم GUI ویندوز با آیکون‌ها و سایر عناصرش، سال‌ها سلطنت کرد و طراحان از سراسر جهان برای محبوب‌ترین سیستم‌عامل، آیکون طراحی می‌کردند. به‌مرور طراحی آیکون به‌عنوان یک مهارت، تبدیل به یک دانش در طراحی گرافیکی شد و روز‌به‌روز رشد و پیشرفت بیشتری کرد.

هدف از طراحی آیکون

آیکون‌ها یک زبان مشترک میان تمامی افراد در دنیا هستند. بنابراین، هدف از طراحی آیکون‌ها نیز انتقال اطلاعات میان افراد با زبان یکسان است. مثال واضح این زبان، علائم استفاده‌شده در سطح شهرها، فرودگاه‌ها، فروشگاه‌ها و در دنیای کامپیوتر در تمامی برنامه‌های گرافیکی و وب‌سایت‌ها است. زمانی که شما به یک کشور دیگر سفر کنید، با کمک نمادهای نصب‌شده در فرودگاه می‌توانید بخش‌های مختلف را شناسایی کنید یا زمانی که در وب‌سایت‌های خارجی جستجو می‌کنید، آیکون‌ها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید در صفحات مختلف وب‌سایت، اطلاعات مدنظرتان را پیدا کنید. به‌طورکلی می‌توان گفت آیکون‌ها به افراد مختلف با مهارت‌های زبانی گوناگون کمک می‌کند تا بتوانند با سایر ملیت‌ها و ابزارهای مختلف تعامل داشته باشند. اینکه فرزندان ما امروزه به‌راحتی علیرغم سواد کم، قادر به استفاده از برنامه‌های مختلف کامپیوتری و موبایل هستند، به لطف وجود همین آیکون‌هاست. هدف دیگر از طراحی آیکن، انتقال سریع اطلاعات است. در یک تحقیق جالب که توسط "مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی" انجام‌گرفته است، مشخص شده که متوسط ​​زمان توجه انسان به یک مسئله از 12 ثانیه در سال 2000 به 8 ثانیه در سال 2013 کاهش یافته است. بنابراین در این عصر پرسرعت اگر شما بخواهید مفهومی را با کمک متن‌ها و به‌صورت نوشتاری منتقل کنید، زمان موردنیاز بیشتر از 8 ثانیه خواهد بود؛ اما، آیکون‌ها این زمان را به‌صورت چشمگیری کاهش می‌دهند.

نرم افزار های طراحی آیکون

نرم‌ افزار های طراحی آیکون زیادی برای دسکتاپ و موبایل وجود دارد. شاید معروف‌ترین و حرفه‌ای ترین ابزارها برای این کار، نرم‌افزارهای فتوشاپ و ایلاستریتور شرکت ادوبی و نرم‌افزار کورل دراو باشند. معمولا طراحان گرافیک حرفه‌ای برای ساخت آیکون از این ابزارها استفاده می‌کنند؛ اما، این ابزارها، به‌خاطر گستردگی کاربردی که دارند، برای طراحان مبتدی شاید مناسب نباشد؛ زیرا، یادگیری آن‌ها، کار چندان ساده‌ای نیست؛ اما، نگران نباشید ابزارهای دیگری نیز هستند که با کمک آن‌ها می‌توانید به‌سادگی آیکون‌های خود را طراحی کنید.

اولین نرم‌افزار طراحی آیکون

همان‌طور که پیشتر گفتیم، اگرچه شرکت مکینتاش یکی از اولین شرکت‌هایی بود که از آیکن در سیستم‌عامل خود استفاده کرد، پیش از آن نیز شرکت زیراکس برای کامپیوترهای زیراکس استار خود از رابط گرافیکی و آیکن استفاده کرده بود. شرکت مکینتاش از سال 1996 از نرم‌افزارهای شرکت  The Iconfactory برای طراحی و ساخت آیکن استفاده می‌کرد. این شرکت از سال 1997 تا 2004 مسابقاتی تحت عنوان Pixelpalooza برگزار می‌کرد که در این مسابقه، هنرمندان از سراسر جهان، می‌توانستند طرح‌های خود را برای استفاده در محصولات شرکت مکینتاش بفرستند. پاسخ به این سؤال که برای اولین بار دقیقاً از چه ابزاری برای طراحی آیکون استفاده‌ شده است، مشخص نیست؛ اما، نسخه‌ی اولیه‌ی فتوشاپ که یک ابزار گرافیکی با امکانات زیاد است از سال 1990 وارد بازار شد و این نرم‌افزار یکی از ابزارهای کاربردی برای طراحی آیکن به‌شمار می‌رفت.

رایج‌ترین نرم افزار های طراحی آیکون این روزها

اگر با نرم‌افزارهای ویرایش تصویر آشنایی ندارید و قصد طراحی و ساخت آیکون را دارید، ما در ادامه قصد داریم چند برنامه‌ی رایگان برای طراحی آیکون را به شما معرفی کنیم:

1. Junior Icon Editor : این نرم‌افزار برای استفاده روی سیستم‌عامل ویندوز است؛ اما، آیکون‌های ساخته شده در این ابزار در سایر سیستم‌عامل‌ها نیز ویرایش‌پذیرند. نرم‌افزار جونیور رنج وسیعی از رنگ‌ها، تا 16 میلیون رنگ، را پشتیبانی می‌کند که امکان ساخت آیکون‌ها به‌صورت حرفه‌ای را فراهم می‌نماید. با کمک ابزارهای مداد، براش، اَشکال و... که در این نرم‌افزار وجود دارد، شما می‌توانید آیکون‌های خود را در هر مدلی و با هر ضخامتی ایجاد کنید. همچنین این نرم‌افزار ابزارهای کاملی برای تغییر ابعاد مؤلفه‌ها دارد. نرم‌افزار جونیور خروجی کار شما را با فرمت‌های مختلف ازجمله ICO، PNG، XPM،XBM وICPR ذخیره می‌کند.
2. SimplyIcon : همان‌طور که از نام برنامه مشخص است، این نرم‌افزار یک ابزار طراحی آیکن به ساده‌ترین شکل ممکن است. با کمک این نرم‌افزار شما می‌توانید آیکون‌های خود را در ابعاد مختلف بسازید. همچنین تصاویر خود را با یک کشیدن و رها کردن ساده می‌توانید به‌صورت آیکون درآورید. فرمت خروجی این برنامه، ICO است و کیفیت مناسبی ارائه می‌دهد. در این نرم‌افزار شما می‌توانید از الگوها و شکل‌ها برای ساخت آیکون استفاده کنید. همچنین امکاناتی چون کار با لایه‌ها، ابزارهای مداد، براش و...، امکان ساخت آیکون‌های حرفه‌ای را برای شما فراهم می‌کند. مزیت این نرم‌افزار وجود یک راهنمای آنلاین برای پاسخگویی به سؤالات شما است. فقط باید در نظر داشته باشید برای عملکرد بهتر این برنامه، نرم‌افزار .NET Framework را روی سیستم خود نصب کنید.
3. IconsFlow : یک نرم‌افزار آنلاین رایگان برای ساخت و ویرایش آیکن است. این نرم‌افزار حاوی تعداد زیادی آیکون آماده است که شما می‌توانید هرکدام از آن‌ها را به‌صورت رایگان دانلود کنید. همچنین شما می‌توانید آیکون دلخواه خود را طراحی یا آیکون‌های قبلی خود را ویرایش نمایید. از جمله ابزارهای این نرم‌افزار، ویرایشگر اَشکال، کار با سایه‌ها و رنگ‌ها و تنظیم ابعاد است. یک ویژگی جالب در این نرم‌افزار، ارائه‌ی طرح‌های ترند و آیکون‌های جدید به‌صورت آماده است که شما می‌توانید ان‌ها را در طراحی خود به‌کار ببرید.
4. Greenfish Icon Editor Pro: یک نرم‌افزار رایگان برای ویندوز است که امکان ساخت آیکون‌های جدید یا ویرایش آیکون‌های قدیمی را برای شما فراهم می‌کند. جعبه‌ابزار کاربردی این نرم‌افزار شامل مداد، براش، شکل‌ها و متن‌هاست که به شما امکان ساخت آیکون‌های جذاب را می‌دهد. همچنین یک‌سری فیلتر در این نرم‌افزار وجود دارد که شما را قادر می‌سازد برای طرح‌های خود از افکت‌ها استفاده کنید. کار با این نرم‌افزار بسیار ساده بوده و رابط کاربری ‌آن حتی برای افراد مبتدی نیز مناسب است.
5. Iconion: یک نرم‌افزار رایگان برای سیستم‌عامل‌های ویندوز و مک است. اگر شما توانایی یا فرصت ساخت آیکن را ندارید، این نرم‌افزار، با داشتن یک کتابخانه‌‌ی گسترده از آیکون‌ها، به شما کمک می‌کند. در صورتی‌که بخواهید خودتان طراحی کنید نیز، این برنامه ابزارهای زیادی ازجمله براش‌ها، بک‌گراندها، حاشیه‌ها، رنگ و سایه و بسیاری قابلیت‌های دیگر را در اختیار شما قرار می‌دهد. کار با این نرم‌افزار نیز ساده بوده و امکان پیش‌نمایش طراحی را قبل از ذخیره‌ی نهایی، برای شما فراهم می‌کند.

برای طراحی یک آیکون جذاب باید چه نکاتی را در نظر بگیریم؟

یک طراحی آیکون خوب شامل مؤلفه‌ها و ویژگی‌های زیادی است؛ اما، سه مؤلفه‌ی اصلی برای طراحی و ساخت آیکون وجود دارد. کار طراحی مجموعه‌ی آیکون کمی دشوارتر از طراحی یک آیکون تنها است؛ اما، در هر دو صورت توجه به سه مؤلفه‌ی زیر نتایج خوبی ارائه می‌دهد:

• فرم: ساختار زیربنایی یک آیکون است. اگر جزءیات طرح را در نظر نگیرید، شکل پایه‌ی طرح، همان فرم آیکون است. انواع مختلفی از اشکال را می‌توان برای فرم آیکون انتخاب کرد؛ اما، اشکال هندسی اولیه، یعنی دایره، مربع و مثلث، معمولاً از نظر بصری استوارتر و مناسب‌تر هستند. پس از تعیین فرم، جزءیات یکی‌یکی به فرم اضافه می‌شوند. انتخاب فرم مناسب برای انتقال مفاهیم بسیار اهمیت دارد.
• وحدت زیبایی‌شناختی: به مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی گفته می‌شود که به‌صورت یکنواخت هستند و باعث زیبایی بصری آیکون می‌شوند. از جمله‌ی این مؤلفه‌ها می‌‌توان به میزان گردی گوشه‌ها و زاویه‌ها، وزن خطوط یکسان، سبک مشخص و رنگ‌های یکنواخت اشاره کرد. اگر شما یک مجموعه آیکون طراحی می‌کنید باید تمامی این مؤلفه‌ها در تمام آیکون‌های مجموعه‌ی شما یکسان باشد.
• قابل‌شناسایی بودن: آنچه که آیکون‌های شما را از یکدیگر متمایز می‌کند، معنا و مفهوم آن است. طرح شما باید در نگاه اول مفهوم را به بیننده انتقال دهد. برای این کار شما الزاماً نباید تصویر واضح عنصر یا عملی که آیکون برای آن طراحی‌شده را به‌کار ببرید، شما می‌توانید از یک‌سری ویژگی‌های بارز آن مؤلفه استفاده کنید. این نکته را نیز باید در نظر داشته باشید که تصویر علاوه بر اینکه باید گویا و واضح باشد، با سایر آیکون‌های مجموعه نیز باید هم‌خوانی داشته باشد.

مراحل طراحی آیکون

طراحی آیکون کار دشواری نیست؛ اما، باید یک‌سری اصول و قواعد را برای انجام این کار در نظر بگیرید. به‌طور کلی کار طراحی یک آیکون در چهار مرحله انجام می‌شود. در ادامه این چهار مرحله را بررسی می‌کنیم:

1. ساخت شبکه یا گرید: شبکه‌ی یک صفحه‌ی شطرنجی معمولاً 32 در 32 است که آیکون ما داخل آن قرار می‌گیرد. مزیت استفاده از این شبکه تنظیم فاصله‌های کناری آیکون و ترازبندی اجزا با نقطه‌ی میانی تصویر است.
2. با اشکال هندسی ساده شروع کنید: شروع با اشکال اساسی هندسی، لبه‌ها را، به‌ویژه در امتداد منحنی‌ها، دقیق‌تر رسم می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که مقیاس نسبی عناصر را به‌درستی تنظیم کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که تصویر شما در شبکه تراز شده است. بد نیست به این نکته نیز توجه کنید که برای بالا بردن کیفیت طراحی، بهتر است از اعداد ریاضی استفاده کنید. به‌عنوان مثال، برای محاسبه‌ی خطوط، زوایا، گوشه‌ها، منحنی‌ها و لبه‌ها از اعداد دقیق ریاضی استفاده کنید. محاسبه و رسم دقیق اشکال باعث بالاتر رفتن کیفیت طراحی شما می‌شود.
3. جزئیات طرح را به اندازه‌ی نیاز در آیکون قرار دهید: در گام بعدی، شما باید جزئیات کار را اضافه کنید که توصیه می‌شود کمترین میزان جزئیات را به کار ببرید. البته این جزئیات باید در حدی باشد که مخاطب بتواند مفهوم را درک کند.
4. عناصر و ویژگی‌های متمایز را در طراحی خود بگنجانید: این مرحله بیشتر مربوط به زمانی است که می‌خواهید یک مجموعه آیکون طراحی کنید و یک‌سری عناصر خاص را باید به‌صورت مشترک، در تمامی طرح‌ها، برای ایجاد یکنواختی اضافه کنید.

تعرفه طراحی آیکون

تعرفه طراحی آیکون بسته به نوع آیکون، تعداد آیکون، استایل دهی و حجم کار، متفاوت است. معمولاً آیکون‌های طراحی‌شده توسط افراد بسته به حجم کار مبلغی بین 30 تا 75 هزارتومان به‌ازای هر آیکن محاسبه می‌شود.

سخن پایانی

آیکون مؤلفه‌ای است که از زمان ارائه‌ی رابط گرافیکی کاربر، GUI، در سیستم‌عامل‌های مختلف به‌کار گرفته شده است. امروزه نیز طراحی آیکون یک مهارت مهم برای طراحان محسوب می‌شود. می‌توان گفت تنها حرفه‌ای‌ترین طراحان گرافیک، قادر به طراحی و ساخت آیکون‌های جذاب و متمایز هستند؛ زیرا، این کار نیازمند احساس زیبایی‌شنایی زیادی است. اگر شما علاقه دارید که به‌عنوان یک طراح آیکون، کار خود را آغاز کنید در ابتدای کار باید دانش خود را در زمینه‌ی نمادها و سمبل‌ها بالا ببرید. در روند طراحی سعی کنید از سمت کلیات کار به سمت جزئیات بروید و مرحله‌به‌مرحله آنچه که گفته شد را اجرا کنید تا بتوانید یک طراحی خوب عرضه کنید.

:reference

www.veonio.com